UÇAK KAZALARI PSİKOLOJİK ETKENLİ OLABİLİR Mİ ?
İnsanların bilişsel işlevleri kadar psikolojisiyle ilgili problemlerin de kazalara yol açabileceğini belirten Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, özellikle havacılık alanındaki kazalar ve uçuş güvenliğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
06 Ocak 2022 Perşembe 15:58
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, beyindeki tehlikeli düşünüş ve davranışların arka planında 12 riskli unsur ve davranış kalıbının olduğuna dikkat çekti. “Bir Düzine Risk Unsuru Düşünüş ve Davranış Kalıbı- Gremlinler” konu başlığıyla yapılan sunumda; beynimizde tehlikeli düşünüş ve davranışların arka planı ve bu duyguların havacılık sektöründe yaşanan kazalara nasıl yol açabileceği anlatıldı. Sunumda sebebi bilinemeyen bazı uçak kazalarından da örnekler verilerek konu psikolojik açıdan irdelendi.
Nedeni anlaşılamayan arızalardan Gremliler sorumlu tutuluyordu
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, Gremlin’in sözlük anlamının “şirin görünümlü ama kötü tabiatlı cin” anlamında bir kavram olduğunu belirterek “İkinci Dünya Savaşında uçuş kazalarında pilot ve mühendislerin günah keçisi makineleri bozduğuna inanılan Gremlinlerdi. Özellikle nedeni anlaşılamayan arızaları bu cinlerin yaptığından kimsenin şüphesi yoktu. Buna ciddi ciddi inanıyorlardı. Bugün artık uçuş kazalarına neden olan teknik ve insani unsurlar bilinmekte; suçun bilim dışı yerlerde aranması arayışı terk edilmiş durumdadır.” dedi.
Takıntılı düşünce, korku ve kaygılar kazaya yol açabiliyor
Uçuş kazalarında insan unsurunun oranının %70-80 olduğunu ifade eden Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, “Bu o zamanlar için makul görülebilir fakat günümüzde bu rakam ne? Yine öyle. Bugün bu kadar otomasyon sistemine, yapay zekaların kokpitlere giriş olmasına rağmen hala insan unsuru %70-80 civarında. İnsan unsurunun bu kadar yüksek oranda yer alması, muhtemelen insanın bilişsel işlevleri kadar psikolojisiyle ilgili problemlerin devam ettiğini gösteriyor. Bu da bize Gremlin kavramından gidersek dışarda cin yok, cinler bizim beynimizde. Bunlar da psikolojik böcekler, içsel zombiler diye geçiyor. Mikro işlemciler de deniyor. Beynimizin içindeki bazı takıntılı düşünceler, korkular, kaygı ve kompleksler kazaya ya da felakete götürebiliyor.” dedi.
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, insan psikolojisindeki risk yaratma potansiyeli taşıyan düşünüş ve davranış bozukluklarını Gremlin olarak niteleyerek bu metafor üzerinden 12 başlıkta topladı. ABD’de 1984 yılında bir havacılık üniversitesi tarafından hazırlanan bilimsel yazıda 5 tehlikeli düşünce kalıbıyla ilgili bir sınıflandırmanın yapıldığını kaydeden Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, “Bunlar otorite karşıtlığı, dürtüsellik, maço tutumu, teslimiyet ve incinmezlik olarak sıralanıyor. Bana bu az geldi. Daha neler eklenebilir diye yapılan araştırma sonucunda kazaya yatkınlık (sakarlık) aklıma geldi. Travmaseverlik, bilinçdışı intihar, kontrfobi, olumlu geri bildirim doyumsuzluğu, alışkanlık tuzağı ve inisiyatifsizlik olarak 7 kalıp daha ekledim.” dedi.
Sakar insanların kaza yapma olasılıklarının fazla olduğunu belirten Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, bazı insanların da bilinçli veya bilinçsiz olarak travmatik yaşantılara yatkın ve istekli olduklarını ifade etti. Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, kontrfobi olarak açıkladığı korku karşıtı tutumların da kazalara yol açabileceğine dikkat çekerek “Bireyin çevresindekilere sürekli olarak korkmadığı mesajını verme çabası, beyninde korku karşıtı aşırı telafi çabaları içerisinde olan kişiler kaza yapabilir. Süratli araba kullanma, gereksiz kavgalar, tehlikeli sporlar, uçuşta gereksiz cesaret gösterileri ve riskli manevralar kazalara yol açabilir.” dedi.
12’den fazla düşünce ve davranış var
Havacılıkta risk unsuru oluşturan tehlikeli düşünüş ve davranışların bir düzineden çok daha fazla olduğunu ifade eden Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, hırslar, korkular, saplantılar, hezeyanlar, kompleksler, batıl inançlar, kompulsif davranışlar ve panik duygusunun da kazalara yol açabileceğini söyledi.
İçgörü, güvenli yaşamın bir gereği
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç, içgörünün sadece uçuş güvenliğinde gerekli olan bir kavram olmadığını belirterek “Gündelik yaşamda da emniyetli, sağlıklı ve uyumlu yaşamanın gereklerinden biridir. İçgörülü insan neyi, neden yaptığını bilen, yanlışlarını fark ederek düzeltebilendir.” dedi. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
- Nijerya'nın Adamawa eyaletindeki kızamık salgınında ölü sayısı 42'ye çıktıNijerya'nın kuzeydoğusundaki Adamawa eyaletinde ortaya çıkan kızamık salgınında hayatını kaybeden çocuk sayısı 42'ye yükseldi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:48DÜNYADA SAĞLIK
- Adana'da "Çocuğumu Anlıyorum Festivali" başladıAdana'da, "Çocuğumu Anlıyorum Festivali"nin açılışı törenle yapıldı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:43BASIN HABERLERİ
- Yüksekova’daki İki Bölgede Nöbetçi Eczane Bulundurulmasına Karar VerildiHakkari'nin Yüksekova ilçesinde yapılan çalışmalar sonucu iki noktada sürekli nöbetçi eczane bulundurulmasına karar verildi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:28ECZACILAR
- Sakarya'da hekimler ve sağlık çalışanları İsrail'in saldırılarını "sessiz yürüyüş"le kınadıSakarya'da hekimler ve sağlık çalışanları, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını protesto etmek için "sessiz yürüyüş" gerçekleştirdi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:18BASIN HABERLERİ
- Kütahya Evliya Çelebi Hastanesinde Dünya El Hijyeni Günü Bilgilendirme StandıKütahya Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Komitesi tarafından Dünya El Hijyeni Günü çerçevesinde farkındalık oluşturmak amacıyla...04 Mayıs 2024 Cumartesi 13:28ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
- 1. Ulusal Üsküdar Üniversitesi Sporda Fizyoterapi Sempozyumu düzenlendiBu yıl ilki düzenlenen Ulusal Üsküdar Üniversitesi Sporda Fizyoterapi Sempozyumu, Üsküdar Üniversitesi Np Sağlık Yerleşkesi'nde yapıldı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 13:18FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON
- Çanakkale'deki sağlık kuruluşlarına 12 hekim kadrosu tahsis edildiAK Parti Çanakkale Milletvekili Ayhan Gider, Sağlık Bakanlığınca gerçekleştirilen 116. dönem atama kurası kapsamında Çanakkale'ye 12 hekim kadrosunun daha tahsis edildiğini bildirdi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 12:38HEKİMLER
- Türkiye’de Epidural Anestezi Tercihi Yüzde 1’in AltındaDiyarbakır Memorial Hastanesinde Anestezi ve Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Ahmet Anaç, epidural anestezi ile ağrısız doğumun diğer ülkelerde çok sık tercih...04 Mayıs 2024 Cumartesi 12:13İÇ HASTALIKLARI
- Psikiyatri Hastaları Hünerlerini KonuşturduMalatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Servisinde tedavi gören hastaların yaptığı el sanatları eserlerinden oluşan sergi, Malatya Park AVM'de...04 Mayıs 2024 Cumartesi 11:43RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
- Tokat'ta kene ile mücadele kapsamında büyükbaş hayvanlar ilaçlandıTokat'ta kene ile mücadele kapsamında il genelindeki büyükbaş hayvanlarda ilaçlama çalışması gerçekleştirildi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 10:48BASIN HABERLERİ
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel