UYKUNUZ HASTA OLABİLİR!
Uyku hastalıkları huzursuz bacak sendromundan aşırı uyku, diş gıcırdatma, solunum durması, kabus görme, karabasan ve gece korkularına uzanan bir yelpazeye yayılıyor. Bu dizi, gözünü rahatça yumamayanlar için...
27 Nisan 2011 Çarşamba 13:31
Ben uyku sorunu değil, uykuya zaman bulamama sorunu yaşıyorum. Yatağa kafamı koyduğum anda, hatta eskiden eleştirdiğim şekilde, koltukta bile kafamı yaslasam uyuyacak durumdayım. Bu nedenle ‘Sabahı sabah ediyorum, gözüme uyku girmiyor’ diyenlere hayretle bakıyorum. Ama görüyorum ki onlar da bizim gibilere hayretle bakıyorlar. Ama uzmanlar uykuya vakit bulamamak ve bunun sonucu olarak az uyumanın da uyuyamayanlar kadar vücuda zarar verdiği düşüncesinde… Uykunun bozulması hem geceye hem de gündüze ait şikayetlere ve çeşitli sağlık problemlerine neden oluyor. Horlama, uykuda nefes durmaları, uyuyamama gibi uyku bozukluklarına ait birçok belirti toplumda ‘normal’ kabul ediliyor. Ancak uyku bozuklukları hem bireysel hem de toplumsal sonuçları açısından çok önemli, rahatsızlık ihmal edilmemeli. Anadolu Sağlık Merkezi Uyku Laboratuvarı Sorumlusu Nöroloji Uzmanı Dr. Ferda Korkmaz Özkanoğlu, uyku bozukluklarını ve doğurduğu sonuçları anlattı.
Normal uykuyu tanımlar mısınız? Belli saatleri var mı?
Herkesin uyku süresi kendisine özeldir. Kimi 4 saat uyur, kimi de 11. Bu süre genlerde belirleniyor. Fakat insanların çoğu 6-8 saat uykuya ihtiyaç duyar. Yaşa göre de uyku süresinde değişebilir. Bebekler parçalı olarak günün çoğunu uykuda geçiriyor. Okul öncesi çocuklarda gece uykusu bütünlük kazanıyor ve gündüz bir kez, öğleden sonra uyuyorlar. Daha sonraki dönemlerde ise, pek fizyolojik olmayan ancak okul ve iş yaşamı nedeniyle sadece geceleri uyunuyor. Normalde öğleden sonra saat 14.00 gibi fizyolojik uykuluk hali oluyor. Bazı ülkelerdeki siesta zamanı, aslında normal uyku fizyolojisinin gereği. Gündüz uyunan yarım saatlik uyku, gece ihtiyaç duyulan uyku süresinin 1.5 saat kısalmasına neden oluyor. Uykuya dalmamızı iki temel faktör belirliyor. Bunlardan biri gün ışığının azalması, diğeri uykuya olan ihtiyacımızın artması.
Kişi yeteri kadar uyumazsa ne olur?
Uyku, vital yani mutlaka karşılanması gereken bir ihtiyaç. ABD’de yapılan bir deneyde, 11 gün hiç uyumayan öğrencide psikotik belirtilere rastlandı. Yetersiz ya da kalitesiz bir uyku, biyolojik ve psikolojik rahatsızlıklarla sonuçlanıyor.
Uyku nasıl bir süreç?
Hayatımızın dörtte ya da üçte birini geçirdiğimiz uyku, birçok işlevin yerine getirildiği, çeşitli evreleri içeren bir dönemdir. Evre I uykuya dalınan, ‘tilki uykusu’ olarak adlandırılan, uykunun yüzde 1-5’ini oluşturan dönemdir. Evre II uykunun yüzde 45-50’sini oluşturuyor. Evre III, derin dönem uykusu olarak adlandırılıyor ve uykunun yüzde 20-25’ini kapsıyor. Ayrıca hızlı göz hareketlerinin kaydedildiği, rüya görülen REM dönemi var ki, bu da uykunun yüzde 20-25’ine karşılık geliyor. Uyurken bu evrelerin biri bitip bir sonraki evreye geçilmiyor. Bu evreler birbirlerine geçişler göstererek tekrarlıyor. Uyku süremizi kabaca ikiye ayırırsak, gecenin ilk yarısında derin uykunun çoğu uyunuyor. İkinci yarıda, sabaha karşı da daha çok REM dönemi uyunuyor. İyi uykudan söz ederken hem genlerde yazılı olan uyku süresinden hem de evreleri bu oranlarda uyumaktan söz ediliyor.
Sözünü ettiğiniz uyku evrelerinde neler oluyor?
Derin uyku döneminde fiziksel tamir işleri yapılıyor; mesela yıpranmış hücrelerin onarımında kullanmak üzere kolesterol sentezleniyor. Hormonlar bu dönemde salgılanıyor. Uyku bozukluğu olan çocuklarda gelişme geriliğine rastlanıyor. İri bademcikler nedeniyle horlayan, uykuda nefesi duran çocuklar bademcik ameliyatından sonra hızlıca büyüyorlar. Anneler “Çocuğumun bademciği alındıktan sonra büyüdü, serpildi” diyor. Halbuki çocuk yeterince derin uyku uyuyamadığı için büyüyemiyor. Uykunun REM döneminde psikolojik dinlenme sağlanıyor ve bellek yeniden yapılanıyor. Uykusunun bu dönemini yeterli uyuyamayanlara bakıldığında; yorgun, sinirli ve algısı bozuk kişiler olduğu dikkat çekiyor.
‘Huzursuz bacak sendromu’ nedir?
Sık görülen uyku bozukluklarından biri de, huzursuz bacak sendromu. Huzursuz bacak sendromu; özellikle akşamüstü saatlerinden itibaren sabit pozisyonlarda kalındığında ortaya çıkan, hareket edince azalan ya da geçen, rahatsız edici his (bacaklara kızgın şiş saplanması, ağrı, yanma, karıncalanma vs.) olarak tanımlanıyor. Hastalar ıstırap verici bu his nedeni ile uykusu gelse bile uyuyamıyor, kalkıp dolaşıyor, masaj yaptırıyor ya da soğuk su ile duş alıyorlar. Huzursuz bacak sendromu yüzde 3-10 oranında görülüyor ve kadınlarda daha sık rastlanıyor. Bu şikayetleri bulunan hastalarda demir, B12 vitamin eksiklikleriyle şeker ve böbrek hastalıklarının varlığının araştırılması gerekiyor.
- Nijerya'nın Adamawa eyaletindeki kızamık salgınında ölü sayısı 42'ye çıktıNijerya'nın kuzeydoğusundaki Adamawa eyaletinde ortaya çıkan kızamık salgınında hayatını kaybeden çocuk sayısı 42'ye yükseldi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:48DÜNYADA SAĞLIK
- Adana'da "Çocuğumu Anlıyorum Festivali" başladıAdana'da, "Çocuğumu Anlıyorum Festivali"nin açılışı törenle yapıldı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:43BASIN HABERLERİ
- Yüksekova’daki İki Bölgede Nöbetçi Eczane Bulundurulmasına Karar VerildiHakkari'nin Yüksekova ilçesinde yapılan çalışmalar sonucu iki noktada sürekli nöbetçi eczane bulundurulmasına karar verildi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:28ECZACILAR
- Sakarya'da hekimler ve sağlık çalışanları İsrail'in saldırılarını "sessiz yürüyüş"le kınadıSakarya'da hekimler ve sağlık çalışanları, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını protesto etmek için "sessiz yürüyüş" gerçekleştirdi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 15:18BASIN HABERLERİ
- Kütahya Evliya Çelebi Hastanesinde Dünya El Hijyeni Günü Bilgilendirme StandıKütahya Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Komitesi tarafından Dünya El Hijyeni Günü çerçevesinde farkındalık oluşturmak amacıyla...04 Mayıs 2024 Cumartesi 13:28ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
- 1. Ulusal Üsküdar Üniversitesi Sporda Fizyoterapi Sempozyumu düzenlendiBu yıl ilki düzenlenen Ulusal Üsküdar Üniversitesi Sporda Fizyoterapi Sempozyumu, Üsküdar Üniversitesi Np Sağlık Yerleşkesi'nde yapıldı.04 Mayıs 2024 Cumartesi 13:18FİZİKSEL TIP VE REHABİLİTASYON
- Çanakkale'deki sağlık kuruluşlarına 12 hekim kadrosu tahsis edildiAK Parti Çanakkale Milletvekili Ayhan Gider, Sağlık Bakanlığınca gerçekleştirilen 116. dönem atama kurası kapsamında Çanakkale'ye 12 hekim kadrosunun daha tahsis edildiğini bildirdi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 12:38HEKİMLER
- Türkiye’de Epidural Anestezi Tercihi Yüzde 1’in AltındaDiyarbakır Memorial Hastanesinde Anestezi ve Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Ahmet Anaç, epidural anestezi ile ağrısız doğumun diğer ülkelerde çok sık tercih...04 Mayıs 2024 Cumartesi 12:13İÇ HASTALIKLARI
- Psikiyatri Hastaları Hünerlerini KonuşturduMalatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Servisinde tedavi gören hastaların yaptığı el sanatları eserlerinden oluşan sergi, Malatya Park AVM'de...04 Mayıs 2024 Cumartesi 11:43RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
- Tokat'ta kene ile mücadele kapsamında büyükbaş hayvanlar ilaçlandıTokat'ta kene ile mücadele kapsamında il genelindeki büyükbaş hayvanlarda ilaçlama çalışması gerçekleştirildi.04 Mayıs 2024 Cumartesi 10:48BASIN HABERLERİ
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel