Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, rektör adayı belirleme sürecinde YÖK üyelerinin rektör seçilecek üniversiteleri ziyaret edeceğini belirterek, "Öğretim üyeleriyle, araştırma görevlileriyle ve öğrencilerle bu üniversitenin içinde bulunduğu şartları değerlendirecek, geleceğe yönelik ne gibi atılımlar yapması gerektiği hususunda görüşlerini alacaklar." dedi.

Saraç, "Şimdiye kadar rektörlük seçimiyle ilgili olarak rektör adayı ve akademik kariyerlerini hasrettikleri üniversitenin geleceğiyle ilgili kendilerinin fikri sorulmayan belli bir kesim vardı. Araştırma görevlileri ve öğrenciler. Bunların da fikirlerini alacağız." diye konuştu.

YÖK, 29 Ekim'de 676 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile değiştirilen rektör belirleme sürecinde yapılan düzenlemenin ardından, rektör ataması öncesinde üniversitelerin tüm bileşenlerinin görüşlerinin alınacağı yeni bir uygulama başlattı.

Buna göre, YÖK üyeleri rektör ataması yapılacak üniversiteleri ziyaret ederek, öğrencilerden akademisyenlere, üniversitelerin bulunduğu şehrin ticaret odalarından, sanayicilerine kadar üniversitenin tüm bileşenlerinden görüş alacak ve üniversitenin ihtiyaçlarına uygun rektör adayını belirleyecek. 

Konuyla ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulunan YÖK Başkanı Prof. Dr. Saraç, geçen günlerde rektörlük seçimiyle ilgili değişiklik yapıldığını, üç aşamalı seçim sürecinin ilk aşamasının kaldırıldığını belirterek, konuyla ilgili olumlu, olumsuz pek çok düşüncenin dile getirildiğine dikkati çekti.

YÖK olarak rektörlük seçimlerinde değişikliğe gidilmesinin çok yerinde bir karar olduğunu düşündüklerini vurgulayan Saraç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Rektörlük seçimleri, pek çok üniversitede istisnaları tabii ki var, gerginlik oluşturuyor ve hocalar arasında bir husumet oluşuyordu. Bu seçimin diğer bir olumsuzluğu da vardı, gerçekten hoca profilini doldurabilecek bazı adayların niye az oy aldığını kendilerine sorduğumuzda şu cevaplarla karşılaşıyorduk sıklıkla, 'Bu üniversitenin atama yükseltme kriterleri yok. Bu sorunu çözeceğiz dedik. Bundan dolayı, oy vermedi kimse bize' veya 'Bu üniversitenin hocalarının pek çoğu bu ilde kalmıyorlar. Komşu ilden geliyor derslerini verip gidiyorlar. Öğrencileriyle hemhal olamıyor, onlarla ilgilenemiyorlar. Biz bu sorunu çözeceğiz dedik, kimse bize oy vermedi.' şeklinde pek çok şikayetler söz konusuydu. Bunu rektörlerimiz de gayet iyi biliyor." 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın rektörlük seçimlerinin kaldırılmasına ilişkin görüşünü Külliye'de ifade ettiğinde, bütün rektörlerin kendisini alkışlarla desteklediğini aktaran Saraç, yeni YÖK anlayışıyla, yeni duruma göre, yeni bir vaziyet almak istediklerini ifade etti.

- YÖK üyeleri ziyaret edecek

Rektörlük seçimleriyle ilgili değişiklik yapılmasının ardından, üniversiteleri ziyaret etme kararı aldıklarını belirten Saraç, "Şimdiye kadar rektörlük seçimiyle ilgili, rektör adayı ve kendi üniversitesinin geleceğiyle ilgili kendilerinin fikri sorulmayan belli bir kesim vardı, araştırma görevlileri ve öğrenciler. Bunların da fikirlerini alacağız." dedi.

Her üniversitenin kendine has şartları olduğunu, özellikle Anadolu'daki üniversitelerin il ve bölge ilişkisinde farklılıklar arz ettiğinin altını çizen Saraç, tek bir rektör profili belirlenerek, bu profile göre bütün üniversitelere rektör seçilmesinin doğru olmadığını, artık bu tutumdan vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı.

Saraç, YÖK üyelerinin gelecek hafta rektörlük seçimi yapılacak üniversiteleri ziyaret ederek temaslarda bulunacaklarını bildirerek, şunları söyledi:
"Üyelerimiz, üniversitenin bütün bileşenlerinin görüşlerini alacaklar, öğretim üyeleri yanı sıra araştırma görevlisi ve öğrenciler ile de temasta bulunacaklar, ilin valisi, sanayi ve ticaret odası başkanları, kalkınma ajansı temsilcileri ile de görüşülecek ve en nihayet bu ziyaretler, görüşmeler ve değerlendirmeler bir rapor haline dönüşecek. En nihayet o üniversite için bir rektör profili ortaya çıkacak. Bu profile göre başvuru yapan adaylar arasında bir seçim yapacağız." dedi.

- "Ziyarette rektör adayı ile görüşülmeyecek"

YÖK üyelerinin yapacakları ziyaretlerde, her fakülte ve yüksekokuldan farklı bölümlerden kıdemli bir grup öğretim üyesi ve öğretim elemanı ile görüşeceğini, eğitim yapılan mekanları da ziyaret edeceklerini aktaran Saraç, ayrıca üniversitenin farklı birimlerinden başarılı son sınıf öğrencileri ile de görüşüleceğine, fakat bu ziyarette rektör adayları ile görüşülmeyeceğine dikkat çekti.

Saraç, bu uygulamanın Türkiye için bir ilk olduğunu ve akademik hayat için önemli bir gelişme olduğuna işaret etti.

Görüşülecek kişilerin fikirleri alındıktan sonra, rektör adayları üzerinde değerlendirme yapacaklarını belirten Saraç, "İhtiyaca uygun rektör profili belirlemek istiyoruz. Bu süreç buna yönelik, yoksa rektör adaylarıyla ilgili yerinde bir araştırma değil, üniversitenin tanınması ve üniversitenin gerçek anlamda nasıl bir rektöre ihtiyaç duyduğunun bütün bileşenlerinden sorgulanması ve görüş alınması amacımız."

- Rektörün performans raporu sunulacak

Yeni YÖK anlayışı içerisinde üniversitelerin sunduğu hizmetlerin kalitesinin arttırılması ve rektörlerin verimliliğinin yükseltilmesi noktasında yeni bir uygulamaya imza atacaklarını ifade eden Saraç, atanan rektörlere görevlerinin ikinci yılın sonunda performanslarının değerlendirileceği bir sistem getireceklerini söyledi.

YÖK Başkanı Saraç, şunları kaydetti:

"Rektörlük 4 yıllık bir süreç. Mevcut sistemde rektör atandıktan sonra, bir sonraki değerlendirmesi, eğer ikinci defa aday olacaksa, 4 yılın sonunda oluyor. Yükseköğretim Kurulu olarak, 2 yılın sonunda rektörümüz gelsin, üniversitesinde başta koymuş olduğu hedeflerin ne kadarına ulaştı, bölgesine ne katkı sağladı, bilimsel açıdan üniversiteyi ne derece yükseltti, bunlarla ilgili bize bilgi versin ve rapor sunsun. YÖK de durumu değerlendirip Cumhurbaşkanlığı makamına rektörün performansına dair bir rapor arz etsin, istiyoruz."

Saraç, bu konudaki performans sisteminin, yeni YÖK'ün gerçekleştirdiği projelerdeki yenilikçi yöntemi yansıtan bir gelişme olacağını belirtti.

- "Sistemi rekabet üzerinde kurgulamak istiyoruz"

Bu sistemin üniversitelerin kendi içindeki rekabeti de ateşleyeceğini ifade eden Saraç, "Biz şimdi yeni bir yöntem uygulayacağız. 2 yıl sonunda, başlangıçtaki 'Ben rektör olursam şunları gerçekleştireceğim' şeklindeki taahhütlerinin ne kadarının tahakkuk ettiğini, gerçekleştiremedi ise bunun sebeplerinin neler olduğunu, yeni projelerini bizzat rektörden duymak istiyoruz. Bu, yükseköğretimin asıl organizasyonu olan üniversitelerimizin, kendi içerisinde rekabetini de ateşleyecektir diye düşünüyoruz. Sistemi rekabet üzerinde kurgulamak istiyoruz, başarı ve performansı da bununla ilişkilendiriyoruz." diye konuştu.

Saraç, 2 yıl sonunda sunulan performans raporunun değerlendirme sonucunun olumsuz olması durumunda, ilk önce yönlendirme ve uyarı mekanizmasının devreye gireceğini söyledi. 

- "Mevcut rektör, yeni rektöre tecrübelerini aktaracak "

Bu grup, rektörlük seçiminden sonra rektörlerin görev süreleri bitmeden yeni seçilecek rektörlerin atanma süreçlerinin tamamlanmasını planladıklarını ve makul bir süre boyunca mevcut rektörle yeni rektörün birlikte çalışmasını istediklerini de kaydetti. 

Bu sistemin dünyanın pek çok ülkesinde ve Türkiye'de de bazı vakıf üniversitelerinde uygulandığını belirten Saraç, "Yeni rektörle eski rektör arasında tecrübe aktarımına müsait bir zemini oluşturmak istiyoruz. Bu uygulama az sayıdaki vakıf üniversitesinde uygulanıyor, ayrıca yurt dışındaki pek çok üniversitede uygulanıyor. Devlet üniversitelerimizin de bu yöntemin getirisinden yararlanmasını istiyoruz." dedi. AA