Son 5.5 yılda yaklaşık 70 diyaliz merkezi kapısına kilit vurdu. Kısa adı DİADER olan Kurumsal Özel Diyaliz Merkezleri Derneği Genel Sekreteri Mustafa Işık, diyaliz hastalarının yüzde 70’inin özel merkezlerden hizmet aldığını belirterek, “Halen faaliyet gösteren özel diyaliz merkezlerinden yaklaşık 350’si borç batağı içinde. Böyle giderse kapanacaklar. Eskiden olduğu gibi şehirlerarası diyaliz göçleri başlayacak” dedi.
Aralık 2010 itibariyle bir diyaliz seansı maliyetinin 164.07 liraya yükseldiğini ancak 2010 yılına kadar merkezlere seans başına 138 lira ödendiğini anlatan Işık, şunları söyledi: “2010 yılı Sağlık Uygulama Tebliği ile ücret 145 lira oldu. SGK halen bu kadar ödüyor. Mevzuata aykırı olduğu halde 2011 ve 2012 yılı Sağlık Uygulama Tebliğleri henüz yayınlanmadı. Maliyet kalemlerimizin yaklaşık yüzde 15’i dövize, yüzde 85’i enflasyona tabi kalemler (maaş, kira, elektrik, su, doğalgaz, mazot vb.) olmasına ve enflasyona karşın 2006 yılından bu yana reel olarak yaklaşık yüzde 5’lik bir artış yapıldı. Halbuki 2006 yılı öncesi uygulamalardaki gibi gerçekleşen enflasyon kadar ücret güncellemesi yapılsaydı bugün itibariyle hemodiyaliz geri ödeme ücretinin 228 lira civarında olması gerekirdi. Hiçbir maliyet analizi ve ekonomik parametre dikkate alınmıyor.”
MERKEZLER TERSİNE GÖÇ ETTİRMİŞTİ
Yaklaşık 36 bin diyaliz hastasının, 385 özel diyaliz merkezinde tedavi olduğunu hatırlatan Işık, “Özel diyaliz merkezleri büyük bir ekonomik kriz yaşıyor. Bu kriz yatırımları yok etmesinin yanı sıra bu tedaviyi almak zorunda olan hastaların yaşamlarını da yakın gelecekte tehdit edici boyuta ulaşacak” dedi.
Halen hastaların tüm şehirler ve tüm büyük ilçelerinde kurulan özel diyaliz merkezleri sayesinde diyaliz tedavisine erişebildiklerini belirten Işık, “Merkezlerin henüz yaygınlaşmadığı yıllarda hastalar haftanın 3 günü, 4’er saat girmek zorunda oldukları diyaliz için büyük şehirlere göç etmek zorunda kalırdı. Merkezler açıldıkça tersine göçler oldu. Kaliteli diyalizle hastaların yaşam süre ve kalitesi uzadı. Komplikasyonlar azaldı, dolasıyla kamu da kazandı. Merkezler bu hızla kapanmaya devam ederse hastaların mağduriyeti ve devletin kaybı büyük olacak” dedi.
Kapanan merkezlerin sayısı
Yıl Kapanan merkez sayısı
2007 7 merkez
2008 11 merkez
2009 9 merkez
2010 25 merkez
2011 8 merkez
2012 10 merkez
Mesude Erşan / Hürriyet