Giderek daha genç yaşta teşhis edilen prostat kanseri, erkeklerde akciğerden sonra en sık görülen kanser. Yüzde yüz tedavi imkanı veren erken teşhis için kandan yapılan PSA testiyle makattan rektal tuşe muayenesi şart. Ancak erkekler gerek sözkonusu muayenenin parmakla yapılması gerekse tam da bu nedenle alaycı sataşmalardan ötürü yaptırmaktan kaçınıyor.
Üroloji uzmanları erkeklerin şikayetler olmasa da 40 yaşından itibaren PSA taramasına başlamasını, 50 yaşından itibarense rutin olarak yılda bir kez rektal tuşe ve PSA testi yaptırmalarını öneriyor. Ailede (baba, amca, kardeş) prostat kanseri vakası varsa her iki taramanın 40 yaşına çekilmesi isteniyor. Rektal tuşe yapılmadan tamamlanan bir muayene ile uygulanan tanı yönteminin yetersiz kalacağı önemle vurgulanıyor.
ERKEK DOKTORLAR BİLE KAÇIYOR
Prostat Kanseri Derneği yönetim kurulu üyesi Prof. Dr. İhsan Karaman da PSA testi sonucunun normal olmasının, rektal tuşe muayenesinin gerekliliğini ortadan kaldırmadığını hatırlatıyor. Prostat kanserine özgü erken belirtilerin bulunmadığını belirten Prof. Dr. Karaman, “Zaten şikayetler başladığında kanser büyümüş, yolu tıkamış, idrar yapmayı zorlaştırmaya başlamış oluyor. Erken yakalamanın tek yolu tarama testleri. Yani PSA ile rektal tuşe muayenesi. Muayene işaret parmağıyla makattan yapılıyor. Erkekler bu nedenle kaçıyor. 65 yaşına gelmiş, doktorlar bile yaptırmaktan kaçıyor” diyor.
SENEDE BİR DAKİKA YETER
Erkeklere yılda bir dakikalarını ürologlara ayırarak muayenelerini yaptırmaları çağrısında bulunan Prof. Dr. Karaman, “Erken teşhis için yegane iki yöntemimiz var. PSA’yı yaptırmak kolay, itiraz gelmiyor. PSA’nın normal olması yetmiyor. Yüzde 25’inde PSA normal olsa(yalancı negatiflik) bile kişi kanser. Bunları yakalamanın tek yolu rektal tuşe muayenesi. İki yöntem birbiri tamamlıyor. Birinden vazgeçip, diğeriyle idare edelim dersek teşhisi kaçırırız” diyor.
PROSTAT BEZİNE KESTİRME YOL
Rektal tuşe muayenesinin 10-15 saniye sürdüğünü anlatan Prof. Dr. Karaman, “Erkekler bu muayeneyi “namus meselesi” yapıyor. Etrafında bununla ilgili yapılan espiriler motivasyonlarını düşüyor, muayeneden kaçıyorlar” diyor.
Prostat, mesanenin altında, rektumun önünde yer alan ceviz büyüklüğünde bir bez. Beze kişiyi bayıltmadan, vücudunu kesmeden, hasarlamadan ulaşmanın tek yolu makat. Prof. Dr. Karaman, “Yüzeyindeki düzensizlik, çıkıntı, girinti, sertlik gibi anormallikleri parmağımızla hissedebiliyoruz” diyor.
AMELİYATTAN DA KAÇIYOR
Prostat kanseri tanısı konan erkeklerin bir başka kabusu da ameliyat sonrası gelişebilen idrar kaçırma ve sertleşme sorunu. Prof. Dr. Karaman tıbbın bu sorunlarla da başedebildiğini söylüyor. “Nadiren de olsa bu iki sorun ortaya çıkarsa bazı ilaçlar ve cerrahi yöntemlerle düzeltebiliyoruz. Erkekleri sertleşme sorunu 40 katırıyla, prostat kanserinden ölme 40 satırı arasında bırakmıyoruz, çözüm sunabiliyoruz” diyor.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız derhal bir ürologa görünün:
* İdrar yapmaya başlama güçlüğü veya yapamama
* Az miktarda ve kesik kesik idrar yapma
* Geceleri sık idrara çıkma ihtiyacı duyulması
* Sertleşmede güçlük veya ağrı
* İdrar ya da menide kan görülmesi
* Sırt bölgesi, kalçalar ya da üst uyluklarda ağrı veya hareket güçlüğü.