Türkiye'de uyuşturucu kullanım yaşı 11'e kadar düştü. AMATEM'lere (Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma, Tedavi ve Eğitim Merkezi) başvuranların sayısı yıllık 100 bini geçerken, Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi'ne (TUBİM) göre, bağımlıların yüzde 57,05'i daha önce aynı tedaviyi görmüş. AMATEM'lerdeki kısa süreli tedavide istenen sonucun alınmaması Sağlık Bakanlığı'nı harekete geçirdi. Yeni 'Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği' ile merkezlerdeki mevcut bir aylık tedaviye ek olarak uzun soluklu sosyal rehabilitasyon süreci başlatılacak. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, AMATEM'lerin erken dönemi tedavi ettiğini ifade ederken, proje ile ilk 15 ay sık, ilerleyen yıllarda seyrek olmak üzere kişilerin ömür boyu gözlem altında olacağını açıkladı.
Yeni düzenlemeyle hem bağımlı hem de ailesi sürece dahil edilecek. Kişi hastalığını tanıyarak korunmanın yollarını öğrenecek. Ailesine ise 'hastalığın süreci, bağımlıya nasıl davranılması gerekir' gibi bilgiler verilecek. Kişi maddeyi bıraktıktan sonra sosyal ve özel yaşamında oluşan boşluk en aza indirilecek. Eğitimini yarıda bırakanların okula dönmesi sağlanacak. Tedavi merkezlerinde bağımlıya meslek eğitimi de verilecek. En önemlisi rehabilitasyon süreci aynı diyaliz merkezleri gibi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alınacak.
Projenin danışmanı Ankara Numune Hastanesi AMATEM Direktörü Doç. Dr. Nesrin Dilbaz, uyuşturucu bağımlılığı konusunda yeni bir strateji belirlediklerini anlatıyor. Eski yönetmeliğin yetersiz olduğunu belirten Dilbaz, yeni dönemde rehabilitasyona büyük önem vereceklerini vurguluyor: "Burada bağımlı için sosyal destek sağlayacağız. Aile de bu sürecin bir parçası olacak. Onları da belirli dönemlerde terapiye alacağız." Kişinin rehabilitasyon sürecinde hem olumsuz ortamdan uzaklaşacağına hem de ruhsal dinginlik sağlayacağına dikkat çeken Dilbaz, "Kişi hastalığı tanıyacak. Maddeye alıştığı ortamdan uzaklaşacak. Meslek edindirme kurslarının yanı sıra eğitimini yarıda bırakanlara eğitim süreci tekrar başlatılacak. Kısaca bağımlının topluma entegre süreci başlayacak." diyor.
Dilbaz'ın verdiği bilgiye göre proje için Manisa ve Ankara AMATEM pilot seçildi. Merkezlerdeki rehabilitasyon masrafları SGK tarafından karşılanacak. Bu durum kamu ve özelde yeni merkezlerin açılmasını sağlayacak. Ayrıca AMATEM'lerde çalışanlar, 'riskli grup' sayılarak, daha fazla maaş alacak. İlçelerdeki bağımlılarla ilgilenen psikiyatristlere ise ek performans ücreti verilecek.
Çağlar Avcı