Metabolizma; insan vücudunun temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için ihtiyacı olan enerji miktarıdır. Gün içerisinde tükettiğimiz besinler, yapmış olduğumuz hareketler gibi bir çok etkiye bağlı olarak hızlı veya yavaş çalışmaktadır.
Kış aylarında soğuk havanın etkisiyle spor yapma ve dışarı çıkma isteği azalır, bununla birlikte rutin hareketler sınırlanır ve enerji harcamasında düşüş meydana gelir. Buna uzayan akşam saatlerinde pasta, kek, poğça, bisküvi gibi yüksek kalorili ve karbonhidratllı besinlerin tüketimi eklenince metabolizmanın yavaşlaması ve mevsim boyunca kilo alınması kaçınılmazdır. Alınan kilolar kalın giysilerin altına saklanmaya çalışılsa da bahar dönemiyle beraber göze batmaya başlar ve kişiler hızlı kilo vermenin yollarını arar. Tüm bu durumlarla karşılaşmamak ve metabolizmayı kış uykusuna yatırmamak için yapılması gerekenler çok basit ve uygulanabilirdir.
BOL SU TÜKETİN
Kuru ve soğuk hava su içme isteğini azaltabilir fakat vücut, kış mevsiminde de su kaybeder. Yüksek kalorili ve sıcak içecekler bu dönemde suya göre daha cazip gelmektedir. Fakat tüketimi artan şekerli çay, kremalı kahve çeşitleri, sahlep ve eritilmiş çikolatalar farkında olmadan ihtiyacımız olan enerjinin üstüne çıkmamıza ve yetersiz su tüketimine sebep olur.Ayrıca çay ve kahve de vücudumuzdan su atımına sebep olmaktadır. Azalan su tüketimi ile birlikte metabolizmada yavaşlama meydana gelir. Su tüketimini hatırlamak ve miktarını artırmak için baş ucunuza, arabanıza, ofisinizdeki masanıza su şişeleri koyabilir, sularınızı taze meyve dilimleri ve nane yaprakları ile aromalandırabilirsiniz.
HAREKET EDİN
Özellikle hareketin azaldığı kış mevsiminde metabolizmayı aktif tutmak ve kilo almamak için yapılması gerekenler oldukça kolay ve uygulanabilirdir. Yağış olmayan dönemlerde evin çevresinde bir kaç tur atmak, markete, pazara yürüyerek gitmek metabolizmayı harekete geçirmek için yeterli aktivitelerdir. Yağışlı havalarda spor salonuna gitme durumu olmayan kişiler için evin içinde yapılabilecek egzersizler mevcuttur. Hiç bir şey yapılamıyorsa en çok enerji harcatan aktiviteler arasında olan müzik ile dans etmek iyi tercihler arasındadır.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİZİ ZİNDE TUTUN
Bağışıklık sisteminin korunması ve sağlığı için meyve-sebzelerde bulunan vitamin ve mineraller anahtar rol oynamaktadır. Kış mevsiminde sebze ve meyve tüketimi ayrı bir önem kazanmaktadır. Bu mevsimin taze sebze (yeşil soğan, pırasa, kereviz) ve meyvelerinde (portakal, mandalina, greyfurt) bulunan C vitamini; vücut direncini artırıcı, bağışıklık sistemini güçlendirici özelliktedir. Ayrıca çinko içeriğiyle bağışıklığı güçlendirici kestane, ceviz ve fındık tüketimi önem kazanmaktadır.
UZUN SÜRELİ TOKLUK İÇİN YUMURTA
Yumurta, kırmızı ete oranla daha ucuz ve kaliteli protein kaynağıdır. Yapılan son çalışmalarda tüketim sonrası 36 saate kadar tokluk sağladığı bilgisine ulaşılmıştır. Ayrıca bileşiminde bulunan A, D, E vitaminleri, demir, kalsiyum, çinko, magneyum, selenyum mineralleriyle birlikte tam bir vitamin ve mineral deposudur. Kış mevsiminde desteklenmesi gereken bağışıklık sistemi, uzun süreli tokluk ve hızlı bir metabolizma için olmazsa olmazdır.
KAHVALTISIZ ASLA
Vücudumuz uyku halindeyken bile çalışmaya devam eder. Akşam yemeği ve kahvaltı arasında yaklaşık 10-12 saatlik bir zaman dilimi bulunmaktadır. Bu zaman diliminde vücuttaki depo ögeler kullanılır ve sabah boşalan vücudu doğru besinlerle doldurmak gerekmektedir. Gece sonunda düşen metabolizma hızı doğru bir kahvaltı öğünüyle % 25-30 artmaktadır. Fakat kahvaltı yapılmadığında vücut bir sonraki öğünde besin tüketilmeyeceğini sanıp gelecek öğündeki besinleri yağ olarak depolayacak ve metabolizma hızının yavaşlamasına sebep olacaktır. Bu sebeple kahvaltı sağlıklı bir metabolizma için vazgeçilmezdir.
DÜZENLİ UYKU ŞART
İnsan vücudunun normal ve sağlıklı çalışması için uyku gereklidir. Gece sonunda uykusunu alamamış kişiler gündüz saatlerinde genelde yorgun ve sinirli olmaktadır. Bu durum gün içinde hareketin azalmasına, vücudun çalışmasında rol alan hormonların dengesinde bozulmalara ve metabolizmada yavaşlamaya sebep olmaktadır. Ayrıca düzenli uyunmadığında gün içinde alınan besin miktarı da artmaktadır. Bu nedenle sağlıklı bir metabolizma için düzenli beslenme ve egzersiz kadar uyku da önemlidir.
DİYETİSYEN CEREN AVCI