Bingür Sönmez'den sağlık sözlüğümüze yeni bir kelime: Retoks! Detoks cenneti ülkemizde şimdi retoks zamanı. Retoks işi ise detokstan onlarca kat daha keyifli!
Sigarayı bıraktı kalp krizi geçirdi", "Diyet yaptı zayıfladı, kalp krizi geçirdi" klişelerine ne demeli? Doğruluk payı var mı? O insan yıllarca sigara içmiş. İstiyor ki 15 gün sigara içmeyeyim ve kalbim, damarlarım iyileşsin. Ama öyle bir şey olmuyor tabii. Zaten programlanan kalp krizi, sigarayı bıraktıktan sonra da olabiliyor. Duyduğu rahatsızlık nedeniyle sigarayı bırakan kişi onu unutuyor ve "Bıraktığım için oldu" diyebiliyor kolayca. Oysa ki sigarayı bıraktıktan ancak 2 yıl sonra normal bir insanın risklerine ulaşıyorsunuz. Diyete gelirsek... Adam zaten 120 kilo. "Diyet yaptı, sonra kriz geçirdi" diyorlar. Burada da durum aynı. Şişmanlığın vücutta yaptığı tahribatın izlerini birkaç kilo vererek atmak mümkün olmuyor. Gerçekten bu iki soruya çok rastlıyorum ama bu doğru değil.
O zaman yemek içmek, vücudumuza doğru bakmak önemli!Evet çok önemli. Şu sıralar elimden düşürmediğim bir kitap var. Kuralları yıkan bir kitap. Adı ‘Taş Devri Diyeti’, yazarı Prof. Ahmet Aydın. Kitaptaki birçok şeyin doğruluk payı çok yüksek. Bazı görüşlere katılıyorum, bazılarına katılmıyorum ama ilgimi çekenleri, doğru bulduklarımı sizinle paylaşmak isterim.
Nedir yeni doğrular?
Yıllarca insanlara "Kolesterol, kolesterol… Aman dikkat çok zararlı" diyerek insanları tam anlamıyla kolesterol manyağı haline getirdik. Oysa karbonhidratlar, kolesterol yapan hayvansal gıdalardan çok daha tehlikeli olabiliyor. Taş devrinde hayvansal gıdalarla beslenen insanların çok rahat ve sağlıklı oldukları iddia ediliyor. Ama o gün, o gıdalar saf gıdalardı ve insanlar da çok hareket ediyorlardı. Şimdi ise içinde katkı maddesi olmayan gıda bulmak mümkün değil. Ayrıca eskisi gibi hareket de etmiyoruz. Onlar günde 30 kilometre yürüyor, avlanıyor, her işini tek başına ve büyük bir efor sarf ederek yapıyorlardı. Biz de öyle olsak her şeyi yiyebiliriz. İşte bu nedenle çağımız insanını tam olarak taş devri ile örtüştüremiyorum ama yine de alacağımız dersler var kitaptan… Fazla diyet yapmayın! Diyetler ruhsal dengenizi, metabolizmanızı ve hormon salınımlarını bozuyor. Ağır diyetler yapmak yerine sağlıklı beslenmeyi öğrenmek gerekiyor. Benim önerim şu; detoks yapıyor olabilirsiniz, yapın ama ayda bir kez mutlaka retoks yapın!
Nedir bu ‘retoks’?
Çok basit: Ayda bir kez kolesterol yönünden zengin gıdalar yiyin. Koca bir biftek veya bonfile mesela; hatta işkembe, paça çorbası… Kolesterolü bol ne varsa! Çünkü vücudumuzun kolesterole ihtiyacı var.
Detoksun bir faydası yok mu peki?Yüksek risk grubundaki hastalarda tabii ki faydası var. Yüksek kolesterolü, yüksek şekeri, tansiyonu olan insanların mutlaka yapması gerekir. Yapılan iş boş değildir. Ama hiç ihtiyacı olmayanlar da detoks yaparak kendilerini iyi kolesterolün faydalarından uzak tutuyorlar.
Ameliyattan notlar! Ya çalışmazsa!
By-pass sırasında kalp durduruluyor. Hasta akciğer ve kalp fonskiyonlarını yerine getiren bir alete bağlanıyor. İşin en stresli yanı ise ameliyat bittikten sonra kalbin tekrar çalıştırılması safhası. Herkes gayet sakin ama ben telaşlıyım, ya çalışmazsa! Cevap ameliyathanenin esas oğlanı Bingür Sönmez’den geliyor, “Merak etme, çalışır, çalışır!’ dediği de oluyor kalp kasılma işlemini başarıyla yapıyor ve ben buna şahit oluyorum.
Kalbin yerini tutan makine nasıl bir şey?
Şu aşamada hastanın kalbi çalışmıyor. Tabii kalp çalışmayınca akciğer de çalışmıyor. Makinenin iki ana bölümü var. Biri kalp gibi pompalama işlemi yapıyor, diğer bölüm de akciğer gibi kirli kanı temiz kana dönüştürüyor. Koyu renk görünümlü, kirli kan tıpkı akciğer gibi bu pompanın içine giriyor, oksijenleniyor, filitreleniyor ve tekrar hastanın vücuduna veriliyor. Hasta by-pass süresi boyunca bu makineye bağlı kalıyor. Kalp tekrar çalışmaya başladığında makineden ayırıyor.
Sadece kalpte değil bacakta da ameliyat var!
Bacaktan alınan damar kalpte tıkalı olan damarlarla yer değiştiriyor. Peki ya bacakta iyi bir damar bulunamazsa o zaman diğer bacak deneniyor. Orada da kaliteli bir damar bulunamazsa koldan damar bulma yoluna gidiliyor. Yine bulunamazsa da memeden damar alınıyor. Yapay damar şansı ise kalp ameliyatlarında yok. Vücudun birçok yerinde yapay damarlar kullanılabiliyor ama kalpte henüz bu aşamaya gelinemedi. Eğer bir gün diyor Bingür Sönmez bu mümkün olursa by-pass ameliyatlarının süresi yarı yarıya kısalır.
Peki damar alınan bacakta durum ne oluyor?
Bacakta damarı aldığımız bölgede 2 tane damar var. Biri yüzeyel damar diğeri ise derin toplardamar. Derin toplardamar parmağım kalınlığında ve asıl dolaşımı sağlayan o biz aksesuar olan damarı alıyoruz.
Ameliyat için ortalama bir süre var mı?
Ortalama 4 saat diyebiliriz ama 1 saat fazla veya az olabiliyor. Aslında değişecek damarların sayısına göre de süre uzayabiliyor. Her damar için ortalama 30 dakika ekstra süre gerekiyor.
Sağlıklı damar
Normal damarın iç yüzeyi çok ince bir zarla kaplıdır. Bu zar, kanın akışkanlığını sağlayan damar içinde pıhtı oluşumunu engelleyen maddeler salgılar.
Sertleşmiş damar
(Gizli kalp hastalığı dönemi)
Geçen zamanla birlikte vücuttaki atardamarlarda yer yer yağ (kolesterol) birikimi olur. Bu birikim 10-20 yıl gibi bir sürede oluşur. Erken dönemde damardaki daralma kan akımına önemli bir engel oluşturmadığı için hiçbir şikâyete yol açmaz ve bulgu vermez. Bu dönemde teşhis koymak çok zor ve bazen de imkânsızdır. Efor testleri bu durumda tanı açısından yardımcı olabilir.
Sertleşmiş daralmış damar
(Kalp hastalığı dönemi)
Damar çeperinde yağ kolesterol birikimi, değişen hızlarla ama hiç durmadan devam eder. Darlık derecesi yüzde 70-80’i geçtiği anda hastalarda göğüs ağrısı ve nefes darlığı, aşırı çarpıntı gibi yakınmalar ortaya çıkar.
Tıkalı damar
(Kalp krizi anı)
Daha önceden yağ birikimi nedeniyle daralmış olan kalp damarı hiç beklenmedik bir anda büyük bir hızla (saniyeler ve dakikalar içinde) damarı tam tıkayacak pıhtı ile kapanabilir. Bu durumda kalp kasına hiç kan gitmeyeceği için kalp kası canlılığını tamamen yitirir. Buna tıpta enfarktüs, halk dilinde kalp krizi denir.
Jaguar fiyatına gözlükle ameliyat
Koroner cerrahi ameliyatları ilk başladığında doktorlar keskin gözlerinin yettiği kadarıyla, sadece düz damarlara ameliyat yapabiliyorlardı. Sonra ameliyat yaptıkları ince damarları görmek için mikroskobik özelliği olan gözlükler kullanmaya başladılar. İlk gözlükler, çıplak gözle görüleni 2 kat büyütüyordu ve harikaydı! Sonra 2.5, 3.5 ve son olarak da 4.5 kat büyüten gözlükler yapıldı. Son aşamaya ise 8 sene önce gelindi. Şimdi Türkiye’de sadece Prof. Dr. Bingür Sönmez’in kullandığı bu gözlük var ki görüntüyü 9 kat büyütebiliyor. Böylelikle daha ince damarlara daha itinalı dikişler atılabiliyor. Bingür Sönmez şöyle diyor: “Benim koroner by-pass cerrahisindeki başarımın en büyük nedenlerinden biri bu gözlüktür” diyor. Neden bu gözlüğü dünyadaki sayılı kalp cerrahları kullanıyor? Onun cevabı da basit. Çünkü fiyatı 35 bin euronun üzerinde. Yani neredeyse bir Jaguar fiyatı!
