Çalışanlar, işyerinde 1 yıllık süreyi doldurdukları andan itibaren yıllık izne hak kazanır. Bazı şirketler, bir yıl dolmasa da, çalışana yıllık izin kullandırıyor. Bu durum tamamen patronun inisiyatifine bağlı...
Yaz geldiğında, yıllık izinler ile ilgili sorular da çalışanların kafalarını kurcalar. Yıllık izin işçinin yasal hakkıdır. Dolayısıyla işveren, işçinin yıllık izin kullanmasını engelleyemez. İşçi de "ben bu sene yıllık izin kullanmayacağım" diyemez.
BİR YILDAN SONRA
Yıllık ücretli izin, işçilerin bir tam yıl aynı işverene bağlı olarak çalışmaları karşılığı elde ettikleri bir haktır. Buna göre, aynı işverene bağlı olarak bir yıl çalışan işçi, 14 gün izin yapabilir. 1 Haziran 2014'te çalışmaya başlayan bir işçi, 1 Haziran 2015'te yıllık izne hak kazanır. Dolayısıyla bu işçi 14 günlük iznini en erken 2 Haziran 2015'te (tam bir yıl sonra) kullanabilir. Bazı şirketler, yaz geldiğinde, çalışanın henüz bir yıllık kıdemi dolmasa da, çalışana yıllık ücretli iznini kullandırabiliyor. Bu durum Kanuna aykırı değildir ve işverenlerin inisiyatifine bağlıdır. Yıllık ücretli izin hakkının elde edilmesi için geçen sürenin hesabında bazı kritik noktalar var. Buna göre, işçinin raporlu olduğu ve işe gitmediği günler yıllık izin süresinin hesabında çalışılmış gibi sayılıyor.
DOĞUM İZNİ HESAPTA
Yani işe girdikten sonra aralıklı olarak 6 gün rapor almış işçinin yıllık izin hakkı 1 yıl 6 gün sonra değil, 1 yıl sonra doğar. Yine kadın işçilerin tekil doğumlardan önce ve sonra toplam 16 hafta olarak kullandıkları doğum izni süresi de yıllık izin hesabında çalışılmış gibi sayılır. Yani 4 ay ücretli izin kullanmış ve çalışmamış kadın işçi işe döndükten sonra 8 ay daha çalışarak yıllık izine hak kazanır.
Ücretsiz izin dikkate alınmaz
Ancak kadın işçilerin doğumdan sonra aldıkları en fazla 6 aylık ücretsiz izin süresi yıllık izin hesabında dikkate alınmaz. Kadın işçilerin doğum izni süresinden sonra, en fazla altı ay olmak üzere ücretsiz izin hakkı söz konusudur. İşte ücretsiz izin alınmış bu süreler yıllık izin hesabında çalışılmış gibi sayılmaz.
Kısmi süreli çalışanın da hakkı var
Tam süreli çalışan işçiler için yıllık izinde günler açısından sorun yok. Kısmi sürelilerde yıllık izne hak kazanmak için çalışılması gereken süre de bir yıl. Dolayısıyla 1 Haziran 2014'te kısmi süreli olarak haftanın 3 günü çalışmaya başlayan bir işçi, 1 Haziran 2015 tarihinde yıllık izne hak kazanır. Bu işçinin pazartesi, çarşamba ve cuma günleri çalıştığını varsayarsak işçi 14 günlük izin süresince bu döneme denk gelen pazartesi, çarşamba ve cuma günleri çalışmaz. İki hafta boyunca izinli sayılacak ve toplamda çalışması gereken 6 gün çalışmamış olur.
Deneme süresi 1 yıla dahildir
İşçinin çalışması gereken bir yıllık süreye deneme süresi de dahildir. Yani işçi işyerinde 2 aylık deneme süresine tabi olarak çalışmış ve bu süre sonunda işyerinde çalıştırılmaya devam ettirilmiş ise, 10 ay daha çalışmış olması durumunda yıllık izne hak kazanacaktır. Deneme süresi olarak geçen iki ay, bir yıllık süreye dahil edilir.
Aynı işverene bağlı çalışmalar
Yıllık izin açısından çalışılmış olması gereken bir yıllık süre bakımından, yalnızca aynı işyerinde değil, aynı işverenin farklı işyerlerinde geçirilmiş süreler de birlikte değerlendirilmektedir. Örneğin, A işverenine bağlı B ve C işyerlerinde 6'ay çalışmış işçi toplamda bir yıllık çalışma süresini doldurmuş olduğu için yıllık izne hak kazanır.
