1800 yıllık kafatasında ameliyat izi

ANTİK kent Perge'de 2003 yılından beri iskeletler üzerinde yapılan araştırmalar, M.S. 2’nci yüzyıla ait bir kafatasında cerrahi müdahale yapıldığını ortaya çıkardı.

Antalya’nın Aksu İlçesi’nde Pamfilya'nın önde gelen şehirlerinden Perge'de, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümü’nden Prof.Dr. Haluk Abbasoğlu başkanlığında yürütülen nekropolis kazılarında bulunan iskeletler, Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Prof.Dr. Yılmaz Selim Erdal ve ekibi tarafından inceleniyor. 7 yıldır Perge batı nekropoliste gün ışığına çıkartılan insan iskeleti kalıntılarının analizlerini inceleyen Prof.Dr. Erdal, o dönemde yaşayanların çevreye uyarlanma süreçlerini, sosyo- ekonomik yapılarını, beslenme modellerini çözümlemeye ve bu çerçevede Perge’de Roma döneminde yaşamış insanları anlamaya çalıştıklarını söyledi.


AKDENİZ ANEMİSİ YAYGIN
Prof.Dr. Yılmaz Selim Erdal, Perge halkının yaşam tarzı, sağlık sorunları ve tıbbi yöntemlerine ilişkin şu bilgileri verdi: “O dönemdeki birçok hastalığı saptamak mümkün. Bunlardan biri Akdeniz anemisi. Perge çok sıcak bir bölgede sivrisinek ve diğer bakteriyel enfeksiyon taşıyan yaratıklar var. Bunlar ister istemez insanları ısırıyor ve sıtmaya neden oluyor. Sıtmayla birlikte bölgede Akdeniz anemisi de yaygınlaşıyor. Eklem hastalıkları ve enfeksiyonlar çok sık karşılaşılan hastalıklar olarak karşımıza çıkıyor.” BAŞ DELİĞİ AMELİYATI Perge'de buldukları bir iskeletin kafatasında delme- kesme tekniği ile yapılmış cerrahi müdahalenin birebir örneğini bulduklarını belirten Prof.Dr. Erdal, “Antik kaynaklarda cerrahi müdahalenin nasıl yapıldığı çok iyi tanımlanıyor ama buna ilişkin örnekler sınırlıydı. Hele Roma döneminde yok denecek kadar azdı. Biz burada yaptığımız çalışmalarda cerrahi müdahale yapılmış kafatasını bulduk. 4 delikli iki sıra halinde bir trepanasyon (baş deliği ameliyatı) saptadık” diye konuştu.


DENGELİ BESLENMİŞLER
Çalışmalardaki en dikkat çeken olayın iskeletler üzerinde yaralanmaların son derece sınırlı olması olduğunu kaydeden Prof.Dr. Yılmaz Selim Erdal, “Yaralanmalar çoğunlukla düşme ve çarpma gibi kazalara dayalı. İskeletlerde hiç savaş izine rastlamadık. Ama gündelik yaşamdan kaynaklanan kafatası, gövde, kaburgalarda, kırıklarla karşılaştık” dedi.

İskeletlerde dişlere yansıyan hastalıkları analiz ettiklerini belirten Prof.Dr. Erdal, bu analizlere göre Perge’de yaşayanların dengeli beslendiğinin belirlendiğini söyledi.