Fehim Genç
Ramazan sofralarına bu yıl zam yağdı. Ramazan ayına 10 gün kala vatandaşın en çok tükettiği 30 gıda maddesinin fiyatı, geçen Ramazan ayına göre yüzde 100'lere hatta bazı ürünlerde yüzde 300'lere varan ölçüde zamlandı.
TÜİK'in açıkladığı, 2013 yılı haziran ayındaki gıda maddesi fiyatları ile bu yılki fiyatlar karşılaştırıldığında, zamların astronomik seviyelere ulaştığı belirlendi.
Kuruya % 101 zam
Geçen yıldan bu yıla kuru fasülyeye yüzde 101 zam yapıldı. Kırmızı mercimek yüzde 74, bulgur yüzde 29, pirinç yüzde 25, nohut yüzde 3 zam gördü.
Kahvaltı sofraları da fahiş zamdan nasibini aldı. Beyaz peynirin fiyatı yüzde 23, zeytinin yüzde 14 artarken en büyük zammı yüzde 26 ile yumurta gördü. Çay fiyatı da yüzde 17 arttı.
Dana eti geçen Ramazan'a göre yüzde 11 artarken, patates yüzde 22 zam gördü. Makarnaya yüzde 18, kuru soğana da yüzde 12 zam yapıldı. Yoğurt ise yüzde 26 oranında zamlandı.
Taze sebzeler içinde maydanoz zam şampiyonu oldu, maydanoz fiyatı bir yılda yüzde 131 arttı. Kabak yüzde 62 zamlanırken, salatalık yüzde 18, marul yüzde 16, çarliston biber yüzde 14, limon ve patlıcan yüzde 8 zam gördü. Domates fiyatı ise geçen yılki seviyesinde kaldı.
Üzüm kayısıyla yarıştı
Mart ayı sonunda meydana gelen don olayında kayısı bahçelerinin büyük oranda zarar görmesini bahane eden fırsatçılar, yeni ürün kuru kayısının piyasaya çıkmasına daha aylar varken, geçen yıldan kalan ürüne yüzde 308 oranında zam yaptı. Kuru kayısının yanısıra Ramazan sofralarını hoşaf olarak süsleyen kuru üzüm de zamdan nasibini aldı. Kuru üzüm fiyatları yüzde 93 arttı.
'Bayramdan sonra bakliyat fiyatları yüzde 10-30 düşer'
Ağustos ayı itibariyle, yeni mahsul ürünlerin iç pazara girmesiyle, kuru gıda ürünlerinde fiyatların düşeceğini ifade eden Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, şunları söyledi:
"Ağustos ayı itibariyle pazara yeni mahsul ürünler girecek. Vatandaşlarımız Ramazan ayında tüketebilecekleri kadar kuru gıda alsın. Çünkü, ağustos ayı ile birlikte; hem fiyatlar yüzde 10 ile yüzde 30 arasında düşecek, hem de yeni mahsul ürünler pazarda satılmaya başlayacak. Kırmızı mercimek yüzde 20, fasülye yüzde 30, pirinç yüzde 30, nohut yüzde 10 ucuzlayacak."
Sezon Pirinç Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan da, "Ramazan'da hububat ve bakliyat fiyatlarında herhangi bir artış yaşanmayacak. Aksine sezon yaklaştığı için bazı ürünlerde fiyatların gerilemesi de muhtemeldir" dedi.
'Pirinç talebi artıyor'
Orgin Agro Yönetim Kurulu Başkanı Alper Önel, haziran ayının ikinci yarısı itibariyle pirinç talebinin artış göstereceğini söyledi.
'Zam yapanlar teşhir edilsin'
Kuraklık ve don nedeniyle bazı ürünlerde fiyat artışını anlamanın mümkün olduğunu belirten Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, "Ama ne don, ne de kuraklıkla ilgisi olmayan ürünlere de zam yapıldı. Fiyatları ahlak dışı artıran, fırsatçılık yapanlar teşhir edilmeli" dedi. Yetkin, şunları söyledi:
"Bakliyat don ve kuraklıktan etkilenmedi. Üretim artışı da beklenmesine rağmen yüzde 20-25 fiyat artışı oldu. Ciddi fırsatçılık ve denetimsizlik var. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin elinde 25 bin ton pirinç, 35 bin ton çeltik var. Üstelik uygun fiyatlarla veriyor ama özel satış noktalarına gidince fiyat katlanıyor."
Yetkin, şöyle konuştu:
"İnsanlar Ramazanda ne yiyecek? Kuru fasulye, yanına da pilav yapacak. Bu gıdalarda fiyatlar astronomik artmış. Bu fiyatlar tamamen ahlak dışı. Fırsatçılar fiyatlarla oynuyor. Yerel yönetimler, Tarım Bakanlığı ve Maliye'nin denetimleri sonucunda haksız zam yapanlar teşhir edilmeli."
