Ayşegül Kahvecioğlu
Sağlık Bakanlığı, yaptığı yönetmelik değişikliğiyle Türkiye'de kanser teşhisi konulan vakaların bakanlığa bildirimini zorunlu hale getirdi. Buna göre, tüm devlet ve üniversite Hastaneleri ile her türlü özel sağlık kurum ve kuruluşu, teşhis koyduğu kanser hastalarını, TC kimlik numarası, ad-soyad, adres ve tanı bilgileriyle birlikte Sağlık Bakanlığı'na bildirmek zorunda olacak. Hasta hakkında doldurulan form ve kanser kayıtlarının tutulduğu veri tabanı 20 yıl süreyle saklanacak.
Yönetmelikte bu düzenlemenin, "kanser teşhisi konulan vakaların kontrol altına alınması, epidemiyolojik (hastalığın dağılımı, görülme sıklığı ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen bilim dalı) araştırmalar gerçekleştirilebilmesi" amacıyla yapıldığı kaydedildi. Sağlık Bakanlığı'nın, "Kanser Bildirimi ve Kanser Kayıt Merkezleri Yönetmeliği"nde yaptığı değişiklik, dün Resmi gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanser bildirim formu
Buna göre, Türkiye genelinde kanser teşhisi konulan vakaların belirlenmesi ve kontrol altına alınması için kanser bildirimi zorunlu hale getirildi. Bu kapsamda bundan böyle tüm devlet ve üniversite hastaneleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları, kanser bildirimini yapmak zorunda olacak. Yönetmelikte yer alan düzenlemeler özetle şöyle:
- Kanser teşhisinin konulduğu patoloji, sitoloji laboratuvarlarında ya da hematoloji kliniklerinde, Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü'ndeki (USVS) doldurulması zorunlu asgari standart bilgileri içeren 'kanser bildirim formu' elektronik ortamda doldurulacak ve onaylanacak.
- Formda, hastanın TC kimlik numarasını da içeren kimlik bilgilerinin yanı sıra "istem tarihi", "istem yapılan servis", "istem yapan hekim", "raporlama tarihi", "numunenin alındığı doku ve alınma şekli", "tanı" gibi bilgiler yer alacak.
- Söz konusu form ve kanser kayıtlarının tutulduğu veri tabanı 20 yıl süreyle saklanacak.
Bildirmeyene "uyarı"
- Kanser bildiriminden sorumlu olduğu halde bildirim yapmayan sağlık kurum ve kuruluşlarına ilk tespitte "uyarı" yazısı gönderilecek. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nca belirlenecek süre içerisinde gerekli düzenlemeleri yapmayan kurum ve kuruluşlar hakkında ise ilgili mevzuat hükümleri uygulanacak.
- Kanser kayıt merkezleri, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanının onayı ile kurulacak. Merkezler, Sağlık Bakanlığı'nın 29 sağlık bölgesini temsil edecek şekilde planlanacak. Merkez, kanser kayıtlarını düzenli olarak Kanser Daire Başkanlığı'na gönderilmesini sağlamak ve epidemiyolojik araştırmalar yapmak üzere kurulacak.
- Merkez sorumluları hekimler olacak. Söz konusu hekimler, ildeki kanser türlerine ilişkin epidemiyolojik çalışmalar yapmak, kanser risk faktörlerine yönelik araştırmaları düzenlemek ve kanser verilerinin mahremiyetinin sağlanması için gereken tedbirleri almakla görevli olacak.
- Sağlık kurum ve kuruluşlarında görevlendirilecek kayıt elemanları ise kanser teşhisi konulan olguların toplanması derlenmesi ve merkeze gönderilmesinden sorumlu olacak.
1 yıl içinde geçilecek
- Hastane kayıt birimlerinin veri tabanının, Halk Sağlığı Müdürlüğü'nce yılda bir kez izleme ve değerlendirmesi yapılacak.
- İldeki kanser çalışmalarının etkin yürütülebilmesi için kanser kayıt, erken teşhis, tarama, kanser kontrol, epidemiyolojik araştırma ve benzeri konularda müdürlüğe görüş bildirecek il kanser danışma komisyonu kurulacak. Komisyonun aldığı kararlar tavsiye niteliğinde olacak.
- Kanser bildiriminden sorumlu tüm sağlık kurum ve kuruluşları, "kanser bildirim formu"nu bilgi işlem sistemlerine 1 yıl içinde entegre ederek uygulamaya geçecek.
