Bıngıldağın çökük ya da kabarık olması hastalık habercisi

'Acaba bebeğim hasta mı?', 'Doğru emzirebiliyor muyum?', 'Doyuyor mu?' gibi sorular kafaları meşgul eder. Özellikle ilk kez anne-baba olanlar sürekli endişe içindedir. Oysaki bebekteki bazı durumlar sağlık durumu hakkında ipuçları veriyor. Bebeğin vücudunun sarı olması sarılığın; sürekli ağlaması, ateşinin yükselmesi veya normalin altında olması, karın şişliğinin; kusma, zayıf emme gibi bulgular ise enfeksiyon kaptığının habercisi. Erdem Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadir Şahin, yeni doğan bebeklerde özellikle bıngıldağa dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. Şahin, bıngıldağın çökük ya da kabarık olmasının menenjit, sıvı kaybı gibi önemli sağlık problemlerine yol açacağını belirtiyor.

Yeni doğan bebeğin kafasının üzerinde bulunan yumuşak bölgeler bıngıldak olarak adlandırılıyor. Bıngıldak, doğum sırasında kafatası kemiklerinin birbirine yaklaşmasını sağlayarak başın doğum kanalında ilerlemesini kolaylaştırıyor Ayrıca beynin en hızlı büyüdüğü dönemde, büyüme için gerekli alanı oluşturuyor. Başın yan kısmında bulunan bıngıldaklar, ilk 2 haftada, arka taraftaki ilk 3 ay, ön kısımdaki ise 9-18 ay içinde kapanıyor. Dr. Kadir Şahin, bıngıldağın bu süreler dışında, daha erken kapandığının fark edilmesi durumunda doktora başvurulması gerektiğini söylüyor. Şahin, "Kafatasında sütür adını verdiğimiz, eklemlerin erkenden kapanarak, beynin büyüyüp gelişmesine engel teşkil eden hastalığın belirtisi olabilir. Ön bıngıldağın çok büyük olması da normal değildir. Bu durum kemik gelişiminin yetersiz, kafa içinde sıvı toplanması, tiroit bezinin yetersiz çalıştığını gösterir. Bebeğin baş çevresi yakından izlenmeli ve herhangi bir olumsuz durumda doktora müracaat edilmelidir." diyor. Dikkat edilmesi gereken diğer bir durum da bıngıldağın normalden kabarık ve çökük olması. Şahin, menenjit, kafa içinde su toplanması, beyin kanamaları gibi bazı hastalıklarda bıngıldağın kabarık olduğunu ifade ediyor. Şahin, ayrıca vücudun su kaybettiği ishal gibi bazı rahatsızlıklarda ise bıngıldağın çöküklüğünün dikkat çektiğini söylüyor.

'Nasılsa geçer' diyerek sarılığı ihmal etmeyin

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadir Şahin'e göre yeni doğan bebeklerde ilk haftalarda en sık karşılaşılan sorunlardan biri de sarılık. Anne karnındaki bebekte oluşan sarılık maddesi (bilirubin), plasenta yoluyla anneye geçerek anne karaciğerinde işlenir. Dolayısıyla, bebek bu bilirubinden zarar görmez. Doğumdan sonra bebekteki bilirubin düzeyi yavaş yavaş yükselmeye başlar. Sarılığın en büyük sebebi bebek karaciğerinin bilirubini tutma ve değiştirme sürecindeki enzim eksikliğidir. Sarılık, birçok bebekte görülür ve tedaviye gerek kalmadan geçer. Ancak mutlaka doktor takibi altında bu dönemin geçirilmesi gerekiyor. Çünkü yüksek seyreden sarılığın teşhis ve tedavisinde geç kalınması halinde kernikterus denilen hastalık görülebilir. Bilirubin beyinde birikir, bazal ganglion denilen bir bölgeyi etkiler ve beyin hasarına yol açar. Bebek; 2-7. günlerde gevşeklik, tiz sesli ve güçsüz ağlama, yavaş refleksler, zayıf ve isteksiz emme, kusma, ateş, havale gibi belirtiler gösterir. Ve bu bebeklerin yüzde 50'si hayatını kaybeder. Bebeğin vücudunda sararma ve bu belirtiler varsa, 'nasılsa geçer' demeyin ve mutlaka çocuk doktoruna danışın.

Bebeklerde ilk haftalarda nelere dikkat edilmeli?

Kundağa sarmayın. Kundak, kalça çıkığı riskini artırır.

Göbek bağı henüz düşmemiş olduğu için bebek küvetinde yıkamak yerine bebeği sünger ya da ıslak bir bezle silin.

Doğumdan sonra ilk 48 saat içinde ilk kakasını hâlâ yapmamış ise mutlaka doktora başvurun.

Konak, yani bebeklerin kafa derisinde oluşan kalın, sarı kabuklar elle kaldırılmamalı. Bir hastalık belirtisi olmayan bu kabuklar, zamanla kendiliğinden geçer.

Sürekli öpmeyin. Doğduğunda bağışıklık sistemi henüz gelişimini tamamlamamıştır, bebek birçok enfeksiyona açıktır.

Bebek yatağı annenin odasında olmalı, fakat bebek yalnızca kendi yatağında yatırılmalı. Bebek uykusu geldiğinde ama uyumadan önce yatağına yatırılmalı, böylece kendi yatağında uykuya dalmaya alıştırılmalıdır.

Göbek bağı genellikle 2 hafta içinde düşer. Bu süre içinde düşmemiş ise doktora başvurulmalı.

Emzirme sıklığı ve süresi bebeğin isteğine göre ayarlanmalı. Bebek iyi beslenemediği zaman ateşi yükselir, ağlar ve ağzı dili kurur.