Psikologlar, Sağlık Bakanlığı'nın Türk Psikiyatri Derneği'nin başvurusu üzerine mesleği serbest olarak uygulayan psikolojik danışmanların ofislerinin kapatılmasını isteyen genelgeye tepki gösterdi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Genel Başkanı Doç. Dr. Tuncay Ergene, psikolojik danışma merkezlerinin büyük bölümünün yüksek lisans ve doktora derecelerine sahip kişilerce çalıştırıldığına dikkat çekerek 'Psikolojik danışma ve rehberlik mezunları, meslek yasası istiyor' dedi.
YASA 1928'DEN KALMA
Ergene, genelgenin Türkiye'de hekimlerin mesleklerini nasıl icra edebileceklerini anlatan 14 Nisan 1928'de yayınlanan bir kanuna dayandırıldığını belirterek şunları söyledi: 'Psikolojik danışma ve rehberlik mezunlarının mesleki bilgi ve becerileri hiçe sayılarak yapılan kapatmalar, diploma sahibi ve saygın kişileri küçük düşürmekte. Psikolojik danışma ve rehberlik merkezlerinde bugüne kadar kaçak bir iş yapılmamıştır.'
72 yıl önceki ülke koşullarına göre çıkarılmış bir yasanın ruh sağlığı hizmetlerinin yerine getirilmesinde yetersiz kaldığına inandıklarını da ifade eden Ergene şöyle devam etti: 'Çocuklar, yetişkinler, aileler psikolojik danışma ve rehberlik hizmeti almak istediklerinde nereye gidecekler? Bu hizmet çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında ve mesleği serbest icra eden psikolojik danışmanlardan alınmalı. Özellikle psikolojik danışman ve psikologların kabul kurumlarında çalışmalarına itiraz edilmeyip, mesleklerini serbest icra etme taleplerinde bulunmaları durumunda itiraz edilmesi eldeki pazarı kaybetme kaygısından kaynaklanıyor.'
YETKİ DÜZENLENSİN
Ergene, psikolojik yardım sağlama ve koruyucu ruh sağlığı alanında katkı sağlayan mesleklerin kendi sınırları yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi konusunda dernek olarak da çalışmalarını yürüttüklerini de belirtti. Meslek yasasına ihtiyacı özellikle vurgulayan Ergene, şöyle konuştu: 'Gelişmiş Batı ülkelerinde ve Avrupa Birliği ülkelerinde de ruh sağlığı hizmetleri birçok meslek alanının hizmet sunumu ile işleyen bir hizmet alanıdır. Psikolojik danışmanlar meslek odası ve birliği kurulması fayda sağlayacaktır.'
Ruh sağlığı bizim alanımız
PSİKİYATRİSTLER ise ruh sağlığının kendi alanlarına girdiği görüşünde. Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Başkanı Doç. Dr. Doğan Yeşilbursa, ruh sağlığı hizmetinin, psikiyatri hekiminin sorumluluğunda yürütülmesinin önemine işaret ederek, bakanlığın yasa girişimini desteklediklerini belirtti. Yeşilbursa, son yıllarda psikoloji veya psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü mezunlarının, 'Özel Psikolojik Danışmanlık' adı altında yasalara uygun olmayan biçimde hasta muayene ve tedavi hizmeti verdiklerini belirtti. 'Yaşam koçluğu', 'eğitim danışmanlığı' gibi adlar altında farklı dallarda uzmanlık eğitimi alanların bu alanda çalıştıklarını, tanı ve tedaviye yönelik uygulamalar yaptıklarını belirten Yeşilbursa, bunun halk sağlığının ehliyetsiz kişilerce suiistimal edilmesi anlamına geldiğini savundu.
Tek yasal seçenek, aile danışma merkezleri
Özel Psikolojik Danışma Merkezleri'nin kapatılmasıyla psikologlar ve psikolojik danışmanlar için tek yasal çalışma alanı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü'ne bağlı Aile Danışma Merkezleri'dir. Aile Danışma Merkezi açmak, ruh sağlığı profesyoneli arkadaşlarımız için 'tek yasal seçenek' haline gelmiştir.
BAKANLIĞA ÖNERİLER:
- Bir yakınmanın ruhsal mı yoksa bedensel mi olduğu ancak iyi bir tıbbi öykü alma, tam bir fizik muayene ve özellikle de nörolojik muayeneden ve gerekli tetkiklerden sonra anlaşılabilir.
- Psikoloji ile psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümünü mezunları, hemen hiçbir kurumda yapılandırılmış, müfredatı kabul edilmiş ve uygulaması denetlenen bir klinik stajı yapmamaktadır.
- Tanının psikiyatri hekimi tarafından konulması sonrasında psikolojik tedavinin klinik psikolog tarafından, psikiyatri hekiminin dahil olmadığı bir süreçte yürütülmesi uygun değildir.
- Yüksek Öğrenim Kurulu kararında, psikologların tek başlarına muayenehane açıp psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavi sürecinde yer alamayacakları açıkça belirtilmiştir.
Toplum sağlığı üfürükçüye havale
Psikologların ve psikolojik danışmanların işyerlerinin kapatılması girişimleri, YÖK'ün açtığı psikoloji ve psikolojik danışma bölümlerinden mezun olanları yok sayma anlayışının ürünüdür. Kabul edilemez. Yasaklamak yerine denetim getirilebilirdi, etik kurallar netleştirilebilirdi, hizmet içi eğitimler planlanabilirdi, 'terapistlik meslek yasası' çıkartılıp, çalışma çerçevesi belirlenebilirdi. Yasal düzenleme yapılmalı. Şimdi üfürükçüyle, medyumla değerli hekim, psikolog, psikolojik danışman, sosyal hizmet uzmanı arkadaşlarımız aynı muameleyi gördü, bu doğru değil.
Türkan YILMAZER
