Son günlerde randevularına gelmeyen vatandaşlara yönelik uyarılar artarken, yapay zekayla oluşturulan sistem sayesinde iptal randevuların yerinin hızlıca doldurulmasıyla İstanbul'daki bir üniversite hastanesinde kasım ayında 5 bin 500 hastaya daha hizmet verildi. Kasım ayında 30 bin yedek randevu başvurusu alındığı belirtilirken hastanenin Başhekim Yardımcısı Uzman Dr. Muhammed Tunç, "Son dönemlerde artan randevu almakta güçlük, randevu bulamama gibi şikayetler sonrası akıllı randevu sistemini kurumuza kazandırdık. Verilerimizi incelediğimizde sanki 1 iş günü daha kurumumuza kazandırmışız gibi" dedi.
Son günlerde özellikle belirli branşlarda randevuya ulaşamama konusu gündemdeyken Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da her fırsatta randevu alan ancak gitmeyen kişilerin iptal etmesi konusunda uyarıyor. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi de geliştirdiği Yapay Zeka Temelli Akıllı Randevu Sistemi hizmetiyle hastanenin kapasitesini daha etkin kullanmayı amaçlıyor. Sistem, randevu alan ve çeşitli sebeplerle randevusuna gelemeyen veya gelmeyerek randevusunu iptal eden hastaların yerine yedek randevuları koymaya dayanıyor. Edinilen bilgiye göre randevu sistemine entegre edilen yapay zeka altyapısı üzerinden geliştirilen algoritma, hastaların başvurduğu branş, doktor, randevu saati, ikamet adresi, yaşı, daha önceki iptal etme eğilimleri gibi birçok veriyi analiz ederek muhtemel iptal anında yerine başka bir vatandaşı ekliyor. Bu çerçevede yedek randevu alan her vatandaş, iptal halinde ne kadar süre içerisinde hastanede olabileceği sorusuna yanıt veriyor. Sistem de randevu iptali sonrası bu verilere göre asil randevu pozisyonuna geçen vatandaşları SMS ile bilgilendiriyor. Temmuz ayında Ortopedi ve Travmatoloji ile Kalp ve Damar Cerrahisi servislerinde pilot olarak uygulanmaya başlanan şu an tüm yerleşkeler için aktif olarak kullanılan sistem sayesinde kasım ayında 5 bin 500 hastanın daha hastaneye erişimi sağlandı. Sistemle hastane kapasite kullanım oranında artış olduğu, randevulu gerçekleşen hasta oranında ise ortalama yüzde 10 civarında artış yaşandığı ifade edildi.
"Ülkemizin kanayan yaralarından bir tanesi; alınan randevulara gelinmemesi"
Gelinmeyen randevularla gerçekten ihtiyacı olan kişilerin hakkının yendiğine dikkat çeken hastanenin Başhekim Yardımcısı Uzman Dr. Muhammed Tunç şöyle konuştu:
"Özellikle son dönemlerde artan randevu almakta güçlük, randevu bulamama veya uzun süreli randevular verilmesi gibi şikayetleri kurumuzda almaya başladıktan sonra ne yapabiliriz diye çalışmalar yapmaya başladık. Bu anlamda da yapay zekayı işin içerisine katarak bir akıllı randevu sistemi kısaca ARS dediğimiz bir sistemi, bilgi teknolojileri direktörlüğümüz yardımıyla kurumuza kazandırdık. Burada temel amacımız yapay zekayı kullanarak randevu aldıktan sonra randevusuna gelme alışkanlıkları daha düşük olan hastaları veya belirli saat aralıklarında randevu alıp da hastanemize başvurmayan hastaları belirleyerek bu randevu aralıklarına tamamlayıcı randevu olarak tanımladığımız randevuları vermeye başladık. Bu şekilde hastalardan aldığımız dönüşlerde randevu bulmakta, hastaların hekime ulaşmakta daha kolaylık yaşadığını ve sağlık problemlerinin çözümünde de daha etkin bir rol alabildiğimizi görmüş olduk. Verilerimizi incelediğimizde sanki 1 iş günü daha kurumumuza kazandırmışız gibi, 1 ayda 20 iş günü varsa biz bir 21 iş günü gibi hastalarımıza hizmet vermeye başlamışız. Daha önceki verilerle karşılaştırdığımızda bu artışı bariz olarak görüyoruz. Son yıllarda sağlık sistemimiz ülkemizde genel olarak çok ciddi bir yol kat etti ama şu an maalesef şu an ülkemizin kanayan yaralarından bir tanesi; alınan randevulara gelinmemesi. Biz ne kadar özveri gösterirsek gösterelim yine de hastalarımızın bu konuda özen göstermesi, gelmeyecekleri randevuları mutlaka önceden iptal etmelerini yine üzerine basa basa söylüyoruz ki gerçekten ihtiyacı olan birisi bu randevuya kolaylıkla ulaşabilsin"
"Asil randevu iptal edildiği anda sistem yedek randevuyu tetikliyor"
Sisteme ilişkin bilgi veren üniversite hastanesinin Bilgi Teknolojileri Direktörü Kadir Ataş, "2022 Şubat ayında başladığımız bir projeydi, hastalarımıza bu hizmeti ne kadar başarılı bir şekilde verdiğimizi inceledik. Tüm hekimlerimizin muayene randevu kayıtlarını analiz ederek başladık. 3 aylık bir çalışma sonucunda muayene oranlarımızda iptal oranlarının yüksek olduğunu gördük ve bu yüksek oran üretim tarafında da bir sıkıntıya neden olmaktaydı. Hekimlerimizin bazı muayeneleri boş kalabilmekteydi. Bu da kurumun toplam kapasite oranında negatif etki etmekteydi. Bu elde ettiğimiz parametreler sonucunda bir model çıkarttık. Bu modelimizi de yapay zeka algoritmamıza uyguladık. Verdiğimiz randevuyu 2 tipe ayırdık. Birinci tipte normal vermeleri gereken kota sayısını ifade eden asil randevuydu. Bu randevuların dolmasıyla birlikte de hekimimizin ne kadar yedek randevu verebileceğini bu asil randevuları üzerinden çıkarttığımız iptal oranlarıyla hesap edebildik. Hastalarımız yedek randevu alırken şuna dikkat ediyorlar; biz kendilerine ne kadar sürede haber verirsek hastanelerimize ulaşabilirler bunu soruyoruz. Bu bilgiyi vermek zorundalar. Örneğin 1 saat kala, 2 saat, 4 saat ve 12 saat kala seçeneklerimiz bulunmakta. Hastalarımız bunlardan birini seçtiğinde herhangi bir asil randevu iptal edildiği anda sistemimiz, burada çalışan algoritmamız yedek randevuyu tetikliyor ve ilgili hastalar arasında en yakın saate tercihini yapan hastamıza bilgi veriyor. Yedek randevunuz artık asil randevuya dönüştürülmüştür, hastanemize gelebilirsiniz metniyle bir SMS gönderiyoruz" şeklinde konuştu.
"Aylık 5 bin 500 daha fazla hastaya hizmet edebilir hale geldik"
Sistem sayesinde iptal randevuların yerinin kısa süre içerisinde doldurulduğunu ve bunun da hastanenin kapasitesinin kullanımına olumlu katkı sunduğunu aktaran Ataş, "Hekimlerimizin üretkenliğini yüzde 6 oranında arttırdık, bu da şunu gösteriyor aylık 5 bin 500 daha fazla hastaya hizmet edebilir hale geldik. Hastalarımızın yaşlarına, lokasyonlarına, hangi branşa hangi saate randevu aldıklarına baktık, inceledik. Algoritmamız şunu hesap etti; hastanın yaşı, aldığı branşı, saatini üst seviyede etkiliyordu aslında ve bu istatistikler de bizim bu sıralamayı doğru yapabilmemizi sağladı. En fazla iptal oranı Fatih bölgesinde, hastalarımız bu lokasyonu yakın gördükleri için iptal etme eğilimleri daha yüksek oluyor. Saat.10.00 ila 11.30 arasında en fazla iptal oranı, öğleden sonra ise 13.00 ile 14.00 arasında en fazla iptal oranı buluyor. Hastanelerimize randevu alamayıp da randevusuz gelen hasta oranı da yüksek olabiliyor. Bu oranda tabi ki hastane içerisinde kuyruklara sebep olabiliyor, hekim tarafından ciddi bir yoğunluğa sebep oluyor. Uluslararası örnekleri de inceledikten sonra biz patent başvurusu yapabileceğimizi gördük çünkü bu dünyada bir ilk olduğumuzu gösteriyordu. Bu çalışmalarımız da tamamladık, patent başvurumuzu da uluslararası olarak yaptık. Mesela geçen ayki verilere baktığımızda 30 bin civarında bir yedek hasta talebi almışız, bunların 5 bin 500'üne hizmet verebilmişiz" dedi.
