Hastane kapılarından geri çevrilen vatandaşlar “Haberimiz yoktu” diyor. Sağlık örgütleri eleştiriyor; yetkililer “Eksikler giderilir, uygulama doğru” diyor. SD, Isparta örneğinden yola çıkarak uygulamanın sokaktaki yansımalarına eğiliyor.
Sağlıkta devrim niteliğindeki uygulamalar bir bir hayata geçiriliyor. 1 Kasım’dan itibaren 4 ilde pilot uygulaması başlatılan Sevk Zinciri, tartışmalar arasında hayata geçiriliyor.
5510 Sayılı Kanun Sağlık Uygulama Tebliği ve Sosyal Güvenlik Genel Sağlık Sigortası Yasası kapsamında Aile Hekiminden Zorunlu Sevk Uygulaması Isparta, Gümüşhane, Denizli ve Bayburt’ta 1 Kasım’da yürürlüğe girdi.
İlk günlerde devlet hastanelerinde kuyruklar oluşturmaya devam eden hastalar, daha sonra muhtarlıklardan aile hekimlerini öğrendikten sonra birinci basamaktaki sağlık kuruluşlarının yolunu tuttu.
Bu kez uzun kuyrukların sağlık ocakları önünde yığılmaya başladığı gözlendi. Vatandaşlar, uygulamaya tepkili. Aile hekiminden sevk alamayan hastalar, hastanelerde muayene olamayınca uygulamayı sert bir dille eleştirdi.
Isparta’da 57 aile hekimi ve 2 toplum sağlığı merkezi, gelen hastaların taleplerini karşılamakta güçlük çekti. Aile hekimlerinin görev yaptığı sağlık ocakları ve toplum sağlığı merkezleri önünde uzun kuyruklar oluştu, hastaneler ise boş kaldı.
Gergin anlar
Hastaneler cephesinde gerginlikler hâkimdi. Aile hekiminden sevk alamayan ya da zorunlu sevkten habersiz olanlar hastane personeli ile zaman zaman sert tartışmalara girdi. Sevksiz kişiler hastane kapılarından geri dönmek zorunda kaldı.
Isparta merkezde 3 devlet hastanesi, 3 üniversite hastanesi, bir ağız ve diş sağlığı merkezi ve 5 özel hastanede günlük ortalama 300 doktor hizmet veriyor. Uygulamada ilk günlerin şaşkınlığı ile 300 hekim adeta devre dışı kaldı. Geriye kalan 57 aile hekimi ise yaklaşık 20 bin hastaya yetişmekte zor anlar yaşadı.
Hastaneler boş kaldı
Isparta Devlet Hastanesi Başhekimi Dr. Ramazan Okutan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada geçen haftalara göre hasta sayısında ciddi bir azalmanın olduğunu söyledi.
Gülkent Devlet Hastanesi Başhekimi Dr. Halil Beydilli de polikliniklerin öğleye kadar boş kaldığını söyledi. Beydilli, “Normalde günde 800 hastaya bakıyorduk. Şimdi bu rakam ortalama 200’e geriledi. İlk gün nedeniyle çoğu hastamız durumdan habersizdi. Ama danışma bürosu oluşturduk. Buradan gerekli bilgiyi aldılar. Tekrar aile hekimlerine giderek sevkli olarak buraya döndüler” dedi.
“Hedef en az hasarla geçiş”
Isparta Sağlık Müdürü Dr. Süleyman Önal, aile hekimleri ve hastane üst düzey yöneticileri ile toplantı yaparak çıkabilecek aksamalar konusunda uyarılarda bulundu. Önal, “İşimiz çok zor. Sancılı bir süreç geçireceğiz. Hedefimiz bu süreci en az hasarla atlatmaktır. Ancak uzun vadede başarılı olacağımıza inanıyorum” dedi.
Hastalar tepkili: Haberimiz yoktu!
Vatandaş cephesinde ise hâkim duygu öfke. Hastanelere sevk alabilmek için kuyrukta bekleyen vatandaşlar sürece tepkili. Dinar’dan Isparta’ya gelen Zekeriya Kılınç isimli vatandaş, “Muayene olmak için sabah erkenden kalkıp geldik. Ama hastaneye gittiğimizde bize ya sevk alacağımızı ya da muayene masraflarını kendimizin karşılayacağını söylediler. Zaten elde avuçta yok. Neyle karşılaşacağız?” dedi.
Medine Çelik “Uzun bir yoldan geldik. Hasta halimizle bir de buralarda sıra bekliyoruz. Bu, vatandaşa eziyettir” derken Ayşe Sıdıka Yıldırım, “Neye uğradığımızı anlayamadık. Uygulamadan hiç haberimiz olmadı. Bugün sabah hastaneden öğrendik” dedi.
“Altyapı hazır değil”
Uygulamaya sektörden tepkiler yükseliyor. 15. Bölge Eczacı Odası Başkanı Ziya Örmeci, sistemin ilk bakışta mantıklı ve uygulanabilir gibi görünmesine karşın ciddi bir altyapı sorunu ile karşı karşıya olduğumuzu söyledi.
Örmeci şöyle dedi: “Alt yapısı hazırlanmadan uygulanan bu sistem başta hastaları, hekimleri, eczacıları ve tüm sağlık personelini zor durumda bıraktı. Sağlık Uygulama Tebliği 1 Ekim 2008 tarihinde yayınlandığı halde hiçbir hastane sistemin nasıl uygulanacağını ve SGK yetkilileri de sistemin nasıl işlemesi gerektiğini bilmiyor. Bu karışıklıklar eczacının hastalarına hizmetini aksatmaktadır.”
Vali Uzun: Eksikler giderilir, uygulama doğru
Tepkiler karşısında yetkililer ise vatandaşı sükûnete davet ederken eksiklerin giderileceğini söyledi. Isparta Valisi Şemsettin Uzun, yükselen tepkilere karşı uygulamasını savundu. Uygulamanın bilgisizlik nedeniyle kargaşalara yol açtığını iddia eden Vali Uzun, “Bu olay, Karadeniz dalgaları gibi. Ama durulur. Uygulamanın hatalı maddeleri var ise onlar düzeltilir. Aklın yolu bir” dedi. Uzun, kendisinin de yıllardır aile hekimliği kurumunun daha işlevsel hale getirilmesini, etkin ve verimli çalışmasını isteyenlerden birisi olduğunu bildirdi.
