SUNUŞ
Dünyada her yıl yaklaşık olarak 47.000 annenin ölümü, güvenli olmayan koşullarda gerçekleşen düşüğün yol açtığı komplikasyonlardan kaynaklanmaktadır. İstenmeyen gebeliklerin güvensiz koşullarda sonlandırılması da anne morbidite ve mortalitesini arttıran önemli bir sorundur. Modern kontraseptif kullanımının yaygınlaştırılması, istenmeyen gebeliklerin ve düşüklerin önlenmesinde önemli bir araç olmakla birlikte, birçok faktöre bağlı olarak yöntem kullanan kadınlar arasında da istenmeyen gebelikler oluşabilmektedir. Bu nedenle yöntem kullanımının yüksek düzeyde olduğu gelişmiş ülkelerde de güvenli düşük hizmetlerine ulaşabilmek kadınlar için önemlidir.
Düşüğe bağlı anne ölümlerinin yüksek olduğu ülkeler çoğunlukla isteyerek düşüklerin yasak olduğu ülkelerdir. Sadece beş ülke; Dominik Cumhuriyeti, Malta, El Salvador, Nikaragua ve Şili; kadınlara hiçbir koşulda (annenin hayati tehlikesi de dâhil) isteyerek düşük olanağı tanımamaktadır. İsteğe bağlı düşüğün yasal olduğu ülkelerde; uygun düşük bakımı, sağlıklı gebelik ve kontrasepsiyon danışmanlığı ve hizmet sunumu isteyerek düşüklerin tekrarlanmasını azaltmaktadır.
Ülkemizde 1983 yılında gerçekleşen yasa değişikliği ile sağlıklı koşullarda eğitimli sağlık personeli tarafından isteğe bağlı düşük ve düşük sonrası kontrasepsiyon danışmanlığı hizmeti sunulmasıyla isteyerek düşüklerin azaltılması amaçlanmış ve başarılı olunmuştur. Ülkemizde 1988 yılında 100 gebelikte isteyerek düşük yüzdesi 23,6 iken 2008 yılında 100 gebelikte 10,0’a düşmüştür.
İsteyerek yapılan düşüklerin azalmasında gebeliği önleyici etkili yöntemleri daha fazla kullanmanın ve istenmeyen gebeliklerin azalmasının önemli rolü olmuştur.
Bakanlığımızca ülke genelinde sağlık personeli tarafından kaliteli, standart, güvenli ve nitelikli hizmet sunulması, uygulamada birlikteliğin sağlanması amacıyla Bakanlığımız Bilim Komisyonu ve Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ile birlikte “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Düşük Yönetimi Rehberi” oluşturulmuştur. “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Düşük Yönetimi Rehberi” hem kadın sağlığı açısından koruyucu ve tedavi edici yaklaşımları, hem de düşüklerle birlikte ortaya çıkması olası yasal durumlarda halen yürürlükte olan kanunlar ve bunlarla bağlantılı yasal düzenlemeler ışığında sağlık çalışanları tarafından uygulaması zorunlu işlemleri özetlemeyi amaçlamıştır.
Bu rehberler değişmez kurallar dizisi değildir ve hastaya sunulan hizmetlerin hukuki standartlarını oluşturmazlar. Tıbbın ana prensibi, “hastalık değil hasta vardır” ilkesine uygun olarak her hastanın durumunun kendi özel koşulları içerisinde değerlendirilmesi gerektiğini kabul eder.
Klinik rehberlerin hazırlanmasında ve revizyonunda emeği geçen Bilim Komisyonu üyeleri, programda çalışan kurum personeli ile Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği’ne ve bugüne kadar anne ve bebek ölümlerini önlemek adına sahada özveri ile çalışan, bu rehberlerin uygulamasını gerçekleştirecek olan sağlık personeline de ayrıca teşekkür ederiz.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Sağlık Çalışanlarına Yönelik Düşük Yönetim Rehberi için tıklayınız
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
