Bütçede sosyal güvenlik açığına ilişkin tartışmalar sürüyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, Başbakan Erdoğan’ın 17 yıllık açığa ilişkin verdiği rakamları 8 kat abartılı bulduğunu söylüyor.
İSTANBUL - Başbakan Erdoğan, Ekonomik ve Sosyal Konseyin açılış konuşmasında, sosyal güvenlik açığını, “Sosyal güvenlik yatırımlarına bütçeden yapılan transfer 2006 yılında 23 milyar YTL oldu. Sosyal güvenlik açığı 1994’ten bu yana 851 milyar YTL” sözleriyle dile getirmişti. NTVMSNBC’ye açıklama yapan sosyal güvenlik uzmanı Tezel, “Başbakan’a bu rakamları verenler ya hesap bilmiyorlar ya da milleti aptal zannediyorlar” dedi. Gerçek açığın olduğundan 8 kat fazla açıklandığını belirten Tezel, bunun nedenini şöyle açıkladı: “Sosyal güvenlik reformunun bu şekilde çıkması için uygun zemin oluşturmak adına rakamı yüksek tutuyorlar”.
Başbakan Tayyip Erdoğan, dün Ekonomik ve Sosyal Konsey’in açılış konuşmasında şunları söylemişti:
“Sosyal güvenlik açığı 1994’ten bu yana 851 milyar YTL. Sistemin giderek büyüyen açıkları önlem alınmadığı sürece ülkenin gelecek yıllarını ipotek almaktadır. Bu gemide hep beraber yaşıyoruz. Bu sorunu hep beraber yaşıyoruz. Geçmişteki popülist politikalar ağır bir yük bıraktı. Ülkemizin geleceğini güvence almak bedeli ne olursa olsun yapılması gereken şeydir. Türkiye 20-30 yıl sonra sosyal güvenlikte iflas noktasına gelecek. Çocuklarımızın geleceğini ipotek altına almaya hakkımız yok. Yoksa bize hayır dua etmezler. Siyasal bedeli ne olursa olsun elimizi taşın altına koyduk”.
Sosyal güvenlik uzmanı Tezel, Başbakan’ın verdiği rakamların neden gerçeği yansıtmadığını şu sözlerle açıkladı:
YA HESAP BİLMİYORLAR YA DA...
Başbakan dün 1994 yılından 2006 yılına kadar olan dönemde, 851 milyar YTL açık olduğunu, sosyal güvenlik sisteminin, 13 yıl boyunca toplam 851 milyar sosyal transfer yaptığını söyledi. Sosyal güvenlik açıkları ilk kez 1992 yılında başladı. 1992 yılından bu yana her yıl artarak geliyor. Geçen yıl da 23 milyar YTL’ye ulaştı. İlk açık da çok düşük bir rakamdı. Velev ki 14 yıl boyunca hiç düşük rakam olmasın, hepsi 23 milyar YTL olsun, 23 ile 14’ü çarptığımızda 322 milyar YTL yapıyor. Sosyal güvenlik açığının 851 milyar YTL olması gibi bir ihtimal hiç yok. Çünkü 14 yıl boyunca her yıl 23 milyar YTL’lik açık olsa bile 851 milyar YTL yapmıyor ki! 94’den beri oluşan açığın toplamı 100 milyar YTL civarında. Bu rakamları verenler ya hesap bilmiyorlar ya da milleti aptal zannediyorlar. Yani 851 milyar YTL 14 yılda belki toplam bütçe açıkları o kadardır. Faiz giderleri, sosyal güvenlik giderleri, cari açıkların toplamı ancak bu kadardır belki. Ama sosyal güvenlik açıkları asla ve kat’a 851 milyar YTL olamaz.
RAKAMLAR ARASINDA 8 KAT FARK VAR
Bu hesabı yapanların açıklama getirmeleri lazım. Bu 851 milyar YTL’yi bize yıl yıl açıklamaları, açmaları lazım. Hangi yıl ne kadar açık var diye açıklasınlar ki biz de buna inanalım. Faiz dahil toplam bütçe açıklarından bahsediyor olmalılar. Çünkü sosyal güvenlik açıklarının bu kadar olmasına imkan yok. Benim hesaplarımla Başbakan’ın açıkladığı sosyal güvenlik rakamları arasında 8 kat fark var. Bu açığın bu kadar olma ihtimali kesinlikle yok.
Bu 100 milyar YTL’nin hepsine de açık diyemeyiz. Bir kısmı aslen Hazine’nin görevi olduğu halde, Emekli Sandığı’na, SSK’ya ve Bağ-Kur’a verilen görevlerden dolayı Hazine’nin sosyal güvenlik kurumuna aktardığı paraları da açık diye telafi ediyor Hazine. Mesela 2022 sayılı kanun gereğince 65 yaşından büyüklerle, özürlülere verilen paralardan da açık diye bahsediyor ama bunlar sosyal güvenlik sisteminin görevleri değil. Sadece paranın dağıtımı sosyal güvenlik kurumuna veya Emekli Sandığı’na verilmiş. Bu anlamda gerçek açık rakamı 100 milyar YTL’nin de altında aslında. Hepsi açık olsa bile yine sosyal güvenlik açığı 100 milyarı geçmiyor.
AÇIK AVRUPA ORTALAMASINDAN ÇOK DÜŞÜK
851 milyar için tartışma su götürür ama şu anda 23 milyar YTL’nin yaklaşık 10 milyar YTL’si Hazine’nin görevleri, 13 milyar YTL kadarı sosyal güvenlik açıkları. 13 milyar YTL yıllık açık da bence çok büyük bir açık değil. Avrupa ortalamasından çok düşük. Avrupa ortalamasında yıllık açıklar yüzde 19’a ulaşıyor. Bizde şu anda yüzde 5 civarında.
SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNA ZEMİN OLUŞTURMAK İÇİN
Bana göre sosyal güvenlik reformunun bu şekilde çıkması için uygun zemin oluşturmak adına rakamı yüksek tutarak, “bu kadar açıkla bu sosyal güvenlik sistemi yaşamaz, o nedenle biz bu açıkları yüksek tutalım da halk da inansın” diye düşünüyorlar. Böylece halk, “Ne olursunuz gerekirse ceketimi de alın, yeter ki sosyal güvenlik reformunu çıkartın. Bize emekli maaşı vermeyin de ne olursa olsun hatta ayağımızdaki pantolonu alın da sosyal güvenlik reformunu çıkartın” demeleri bekleniyor herhalde.
KARA DEĞİL, AK DELİK
Bu sosyal güvenlik açıkları dediğimiz harcamaların hepsi bu ülke insanlarına yapılan harcamalar. Ama bütçe açıklarının faiz giderleri bu ülke insanına değil, yurtdışına gidiyor. Şimdi biz esas “kara delik” varken, bana göre “ak delik” diyebileceğimiz; bu ülkenin duluna, yetimine, hastasına harcanan paralara “kara delik” diyemeyiz. Biz sosyal güvenlik reformu yapacağız diye, duldan, düşkünden, yetimden para kesip faize para yatırınca, bu ülkenin insanından kesip yabancı ülkenin insanına para göndereceğiz demek doğru bir düşünce değil.
SGK GERÇEK RAKAMLARI VERECEKTİR
Aslında bu rakamları vermesi gereken kurum Sosyal Güvenlik Kurumu. Hazine’nin vereceği rakamlar gerçek sosyal güvenlik rakamları olmayacaktır. Hazine Sosyal Güvenlik Kurumu”na gönderdiği bütün paraları açıkmış gibi görüyor. Hazine’nin görevi olduğu halde sadece dağıtıcı olarak kullandığı SGK’ye hem bu işi yaptırıp hem de fazla para harcıyorsun dediği SGK, gerçek rakamları verecektir.
