‘Kalite Kongresi'nden geriye akıllarda, "TCK’ya göre hekim ölüme sebep olsa bile ceza yok" çıkışı, "SGK özelleştirilip Başbakanlığa bağlanmalı" teklifi ve "Sağlıkta Dönüşüm hükümetin mi, bakanlığın politikası mı" soruları kaldı.
AK Parti hükümeti son 6 yılda deyim yerindeyse sağlıkta taşları yeniden dizdi. Sağlık Bakanlığı’nın birbiri ardına hazırladığı Yüzde 30 Fark, Performansa Dayalı Ücret, Aile Hekimliği ve Tam Gün uygulamalarının genel adı Sağlıkta Dönüşüm. ‘Sağlıkta Dönüşüm’ün dinamosu ise Bakanlığa bağlı olarak kurulan Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Dairesi. Dairenin geçtiğimiz hafta Antalya’da düzenlediği Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, gelinen sürecin masayla yatırılması ve geleceğe yönelik kararlar alınması noktasında önemli buluşmalara sahne oldu.
Doktor, hastane yöneticisi ve sağlık bürokratlarının da aralarında olduğu yaklaşık bin kişinin katıldığı kongre, 19-22 Mart tarihlerinde WOW Kremlin Palace Otel’de gerçekleştirildi. Kongrede 3 gün boyunca, 3 ayrı salonda gerçekleştirilen 20’nin üzerinde oturumda 100’e yakın katılımcı tebliğ sundu.
SD Platform’un yerinde takip ettiği kongrenin ardından heybemizde kalan notları başlıklar halinde okurlarımıza sunuyoruz.
Bakan Akdağ, toplantıyı Erzurum’dan açtı
Ana teması ''Çalışanların Teşviki ve Hasta Güvenliği'' olarak belirlenen kongrenin açılışını Sağlık Bakanı Recep Akdağ yaptı. Seçim çalışmaları nedeniyle memleketi Erzurum’da bulunan Akdağ, kongrenin açılış oturumuna video konferans sistemi ile bağlandı. Akdağ yaptığı konuşmada, bakanlık olarak arkalarında durdukları kalite çalışmalarının sağlık personelinin desteği ile amacına ulaşma yolunda olduğunu söyledi.
Aydın: Hekime duyulan aşırı güven, kaliteye zarar verdi
Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. Sabahattin Aydın, aynı zamanda kongre başkanlığını da üstlendi. Aydın, açılış oturumundaki konuşmasında kongreye sponsor kabul etmediklerini vurguladı. Kongrede yalnızca bilimsel paylaşıma odaklanmak istediklerini anlatan Aydın, sağlıkta kalite kavramının bilhassa ülkemizde oldukça geç dikkate alındığından yakındı. Aydın, yıllar yılı hekime duyulan aşırı güvenin sağlıkta kalite kavramına zarar vermiş olabileceğini kaydetti.
Güler: Belgelendirme moda halini aldı
Açılış oturumunun son konuşmacısı, kongrenin ev sahibi Sağlık Bakanlığı Performans ve Kalite Dairesi Başkanı Dr. Hasan Güler oldu. Konuşmasında ülkemizdeki kalite uygulamalarına değinen Güler, son yıllarda kamuda ve özelde hizmetlerin sıklıkla belgelendirildiğini anlattı. Ancak bunun giderek bir moda haline geldiğinden yakınan Güler, kalitede belirli standartlar belirlenmesinin önemini vurguladı. Güler, bu noktada kongrenin zamanlamasının önemli olduğunu belirtti.
Çelik: Bakanlık hem rakibimiz, hem patronumuz; bu hiç adil değil!
Konuşmacıların önceden hazırladıkları slâytlar eşliğinde sunumlarını gerçekleştirdikleri kongrenin ilk gün öğleden sonraki oturumunda özel sektör ve çalışanların teşviki, performans uygulamalarının özel sektör algısı gibi konuların üzerinde duruldu. Oturumda ilk sözü alan Acıbadem Adana Hastanesi Direktörü Hüseyin Çelik, kamu hastanelerinin garantörünün devlet olduğunu, özel sektörün ise garantörü olmadığı için bunun onları farklı etkilediğini söyledi. Sağlık Bakanlığı’nın özel söktörün hem rakibi, hem de patronu olduğunu kaydeden Çelik, bunun adil rekabete zarar verdiğini belirtti. Kamunun, iş güvencesi, izne kolay çıkma ve emeklilik hakları gibi noktalarda sağlık personeline daha cazip geldiğini savunan Çelik, kamuda çalışanların hastaya ‘yardım etme’ psikolojisi ile görev yaptıklarını, oysa ortada 'para karşılığı' bir hizmetin olduğunu söyledi.
Bahat: ‘Hasta’ydı, ‘müşteri’ oldu, sonra ‘tüketici!’
Çelik’in ardından OHSAD Başkanı Dr. Reşat Bahat söz aldı. Hastaların zamanla önce ‘müşteri’, ardından ‘tüketici’ haline geldiklerini kaydeden Bahat, “Daha sonra ise ‘tüketici’ ortaya çıktı. Bu nemrut, lanet bir kimlik. Burun büken, hiçbir şeyi beğenmeyen bir kimlik. Son yıllarda neyse ki hasta kimliğine yeniden dönüldü” dedi.
Hakeri: TCK’ya göre hekim ölüme sebebiyet verse bile ceza yok
Kongrenin ikinci gününün ilk oturumu, ‘Hasta Güvenliğinde Roller ve Deneyimler’ başlığı altında gerçekleştirildi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Hakan Hakeri, ‘Hasta Güvenliği Uygulamalarına Hukuksal Bakış’ başlıklı sunumu ile kongrenin en ilgi çeken sunumlarından birine imza attı. Oldukça geniş bir kalabalığa hitap eden Hakeri, konuşmasında yasaların hasta güvenliğini ihlal eden sağlık personeline getirdiği yükümlülükleri anlattı. Hakeri, TCK’ya göre bir hekimin ölüme sebebiyet verdiği anlaşılsa bile cezanın iki yıl hapis öngördüğünü, bunun da erteleme ile iptaline gidildiğini söyledi. Hakeri’nin ifade ettiği bu yasal durum, daha sonra lobide gerçekleşen sohbetlerde de 'sağlıkta etik' tartışmalarına neden oldu.
Özsarı: SGK özelleştirilip Başbakanlığa bağlanmalı
Hakeri’nin ardından kürsüye Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Danışmanı Dr. Haluk Özsarı geldi. Konuşmasında SGK’nın özelleştirilerek RTÜK ve Rekabet Kurumu gibi Başbakanlığa bağlanması gerektiğini savunan Özsarı, masada eşit güçlerin mücadele edebileceğini, şu anki fotoğrafta adil olmayan bir mücadele yaşandığını söyledi.
Sağlık-Sen Başkanı: ‘Sağlıkta Dönüşüm’ hükümet politikası mı, bakanlık politikası mı?
Kongrenin üçüncü günü de oldukça renkli oturumlara sahne oldu. Günün dördüncü oturumunda sivil toplum temsilcileri performans uygulamalarını masaya yatırdı. Sağlık-Sen Genel Başkanı Mahmut Kaçar, Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrası personelin iş yükünün dört kat arttığını söylediği konuşmasında Sağlık Bakanlığı’nın attığı bir adımın Maliye Bakanlığı tarafından baltanabildiğini, bunun da ‘Programın hükümet politikası mı, yoksa sadece bakanlık politikası mı’ olduğuna yönelik soruları beraberinde getirdiğini söyledi.
Öztürk: Artık amaç ‘sıfır hastane enfeksiyonu’
Kaçar’ın ardından söz alan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Recep Öztürk ise kalite göstergelerinde hastane enfeksiyonlarının önemine işaret etti. Artık dünyada ‘sıfır hastane enfeksiyonu’nun hedef alındığını kaydeden Öztürk, ödeme kurumlarının buna göre ödeme yaptıklarını, sağlık kurumlarının bu nedenle yüksek miktarlarda tazminatlar ödediğini kaydetti.
Bilaloğlu sordu: Bu tavuk kim?
Öztürk’ün ardından söz alan Türk Tabipler Birliği Genel Sekreteri Dr. Eriş Bilaloğlu'nun sunumu oldukça ilgi gördü. Hastasına “Beyaz et yemeyin, kırmızı et yiyin” diyen bir doktor karikatürü üzerinden konuşmasına başlayan Bilaloğlu, daha sonra karikatürün eksik kalan kısmını katılımcılara gösterdi. Karikatürde, masanın altında doktora silah tutan tavuğa işaret eden Bilaloğlu, “Peki bu tavuk kim” diye sordu. Sağlık mevzuatı, ilaç firmaları ya da başkalarının doktorları baskı altına alabildiğini kaydeden Bilaloğlu, poliklinik odasına sızan her türlü baskı unsurunun sağlık personelinin kalite ve performans çıtasını düşürebileceğini söyledi. 1100 doktor ile yapılan bir anket çalışmasının sonuçlarını katılımcılarla paylaşan Bilaloğlu, ankete göre hekimlerin yüzde 97’sinin performans sistemi sonrası dürüst çalışmanın azaldığını düşündüğünü kaydetti.
Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Dairesi yanıtladı
Kongrenin son oturumu, üçüncü gün öğleden sonra gerçekleşti. 'Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi’ni hazırlayan Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Dairesi, topluca katılımcıların karşısına çıkarak soruları yanıtladı. Türkiye’nin dört bir yanından gelerek kongreyi izleyen hastane yöneticisi, doktor ve yardımcı sağlık personelinin sorularını ve gelinen nokta hakkında düşüncelerini paylaştığı oturumun ardından kongre sona erdi.
Ömer Çakkal
