Bir buçuk ay önce yürürlüğe giren Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği ile ilgili çok sayıda soru alıyoruz. Bu sorulardan birisi de pilot ilde kadro boşalması halinde, yeni atamaların yapılış usulünün nasıl olacağı ve bu usulün hakkaniyete uygun olup olmadığı...
Sisteme geçilen illerde aile hekimliği kadrolarından birisinin boşalması veya yeni kadro açılması durumunda, en geç bir ay içinde yerleştirme yapılması gerekiyor.
Yerleştirmeden önce Sağlık Bakanlığının internet sitesi üzerinden en az beş gün süreyle boş kadronun ilan edilmesi şartı var.
Bundan sonra ise ikinci aşama yani kimin yerleştirileceğini belirleme aşaması başlıyor.
Bu aşamadaki yerleştirmelerde beş ayrı grup bulunuyor. Daha öncelikli grupta yer alan birisi hizmet puanı daha az olsa bile boş kadroya yine daha önce yerleştiriliyor. Öncelik grupları şunlar:
1) Yönetmeliğe göre askerlik veya doğum sonrası kamu görevine dönüp de aile hekimliğine geçmek isteyenler en öncelikli sayılıyor. Bu kişiler, (talep etmeleri halinde) hizmet puanlarına bakılmaksızın kamu görevine başlama tarihi eski olandan başlayarak atanacaklar. Sonra sırasıyla:
2) Boş kadro merkezinde uzman aile hekimliği kontenjanı var ise o kadroya önce aile hekimliği yapan aile hekimliği uzmanları yine kadro boş kalırsa bu kez pilot ilde kadrolu çalışan diğer aile hekimliği uzmanları atanacak.
3) Daha sonra ise aile hekimi olma hakkını kazanmakla beraber idari görevlerinden ayrılmaları uygun görülmeyen idareciler ile aile hekimi iken askerlik dönüşü veya doğum sonrası bir defalık tercih hakkını kullanmayan aile hekimleri atanacak.
4) Bundan sonra varsa yedek listedekiler atanacak
5) Nihayet yer kalmışsa diğer hekimler atanacak.
Bütün bu yerleştirmelerde (askerlik ve doğum izni dönüşü hariç), her grup içinde hizmet puanı fazla olanlara öncelik tanınacak.
Fakat bu sıralamanın hakkaniyete uygun olmadığı kanaatindeyim.
Bir kadro boşaldığında, kadronun bulunduğu aile sağlığı merkezinde uzman kontenjanı varsa “halen aile hekimliği yapan aile hekimliği uzmanlarına” öncelik tanımak açıkça ayrımcılıktır. Bu kişiler zaten öncelikli yerleştirilme haklarını kullanmışlardır. Bu avantajlı durumlarını sonsuza dek devam ettirmelerine imkan tanımak adalet duygusuyla bağdaşmamaktadır. Her ne kadar bu eleştiriyi bertaraf etmek amacıyla uzman kontenjanları getirilmiş olsa da meselenin özü değişmemektedir.
Ayrıca önceki yönetmeliğe göre o ilde kadrosu olan ancak aile hekimliği yapmayan bir aile hekimliği uzmanı varsa, bu kişi yeni durumda yedek listede yer alanların önüne geçirilmiştir ki bu da kabul edilir bir uygulama değildir. Eskiden yedek listede yer alanlar daha öncelikliydi. Kontenjan uygulaması ise bu haksız uygulamanın kılıfı olmaktadır.
Yine Yönetmeliğe göre sıra kendisine gelen yedek liste mensubu bu hakkını kullanmazsa yedek listeden çıkarılıyor. Eski Yönetmelikte böyle bir hüküm yoktu. Bu durum da hukuken tartışmalıdır. Bir kişinin kendine tanınan bir hakkı kullan(a)maması halinde, ilanihaye bu hakkı bir daha kullandırmamak hukuka uygun düşmez.
Aile hekimliği bir kamu hizmeti ise bu hizmete girme hakkını kullanırken olabildiğince herkese fırsat eşitliği tanımak, hatta bazen dezavantajlı durumda olanları gözetmek gerekir. Adaletsiz uygulamaları katmerleştirerek eşitsizliği derinleştiren Yönetmeliğin bu haliyle uygulanması, çok sayıda sorunu da beraberinde getirecek gibi görünüyor.
