Sağlık sektörü denildiğinde her zaman akla ilk gelen meslek grupları doktorlar ve hemşireler olmuştur. Bu zincirin devamındaki anestezi teknisyenleri, anestezi teknikerleri, acil tıp teknisyenleri, ilk ve acil yardım teknikerleri, diyaliz teknikerleri, radyoloji teknikerleri, patoloji teknikerleri vb. sağlık meslek profesyonelleri her zaman arka planda yer almıştır.
Bir anestezi teknikeri olarak bu yazımda tüm meslektaşlarım ve kendim adına sorunlarımızdan söz etmek istiyorum. Sağlık meslek liselerinin anestezi programından mezun olarak ‘Anestezi Teknisyeni’, üniversitelerin önlisans düzeyinde eğitim veren anestezi programlarından mezun olarak ‘Anestezi Teknikeri’ ünvanı alan, son derece kritik anlarda hastaların yanında olan, en çok korkulan uygulamalardan biri olan anestezinin risklerini sırtında taşıyan, önemi yüksek bir mesleğin uygulayıcılarıyız.
Bu denli önemli bir işin güvenli şekilde yapılması için ön koşul olan eğitim, maalesef ülkemizde istenen akademik düzeyde değildir. Teorik anlamda anestezi uzmanının gözetiminde anestezi uygulayan anestezi teknisyen ve teknikerleri, hasta ile başbaşa kaldığında yalnız başına önemli kararlar almak durumunda kalmaktadır. Bunun yanında anestezi uzmanı bulunmayan birçok hastanede, yıllarca sözde cerrahın sorumluluklarını üstlendiği şekilde mesleklerini icra eden meslektaşlarımız da bulunmaktadır.
Maalesef tüm bunlara rağmen, sağlık bakanlığı bu mesleğin akademik anlamda önünü açmamış; en yüksek düzeyini önlisans düzeyinde tutmaya devam etmiştir. Bu mesleğin emekçileri lisans eğitimi diye yıllarca direnmesine rağmen, herhangi bir sonuç alınamamıştır. Ve hal böyle olunca, bu denli önemli bir işi icra eden mesleğin mensupları ara eleman statüsünde anılarak, emeklerinin karşılığında manevi kazanç sağlayamamaktadır. Hakedilen değer kesinlikle görülmemektedir.
Tüm meslektaşlarım adına soruyorum: bu kadar kritik düzeydeki bir işi yapan sağlık profesyonelinin en az lisans düzeyinde eğitim alarak yetişmiş olması gereksiz midir? Lisans eğitimi almak isteyen anestezi teknikerlerine tek yol olarak sunulan DGS ile hemşirelik okuma zorunluluğu etik midir? Mesleki anlamda ilerlemek isteyen kişinin ünvanını zorla değiştirmek ve onu anesteziden koparmak anlamlı mıdır? Hemşirelik, anestezi programının üstü ya da devamı mıdır? Tabii ki hayır!
Bu mesleğin emekçileri olarak meslek tanımımızın ivedi şekilde yapılması, eğitim düzey ve kalitesinin gözden geçirilmesi, mezuniyet sonrası eğitimlere yer verilmesi, hakettiğimiz sosyal haklara kavuşturulmamız en önemli isteklerimizdir.
Bir diğer yok sayıldığımız konu ise bahsi çok geçen ŞUA İZNİ meselesidir. Operasyonlar esnasında kullanılan skopi cihazının yaydığı radyasyondan nasibini alan anestezi çalışanı (ve tüm diğer ekip çalışanları) herhangi bir şekilde bu konuda koruma altına alınmamaktadır. Ne ölçüde radyasyon aldığımız, ne ölçüde zarar gördüğümüz, bu zarardan ne şekilde korunacağımız hiçbir şekilde ele alınmamaktadır. Sadece radyoloji teknisyenleri ve teknikerleri değil, diğer sağlık meslek elemanları da yoğun radyasyona maruz kalmaktadır. Ve bu konuda korunmamak, yaşama hakkımıza açık bir saldırıdır.
Anestezi teknisyenlerinin ve teknikerlerinin çalışma alanları, mesleki anlamda incelenirse ameliyathanelerdir. Ancak ameliyathaneler dışında acil servislerde, ambulanslarda, hatta yatan hasta katlarında anestezi teknisyen ve teknikerlerinin istihdam edilebildiği de görülmektedir. Anestezi ve reanimasyon alanında eğitim almış bir sağlık personelinin mesleki donanımı, ancak hastanın ona gerçekten ihtiyacı olduğu bir anda yararına olacaktır. Tüm sağlık çalışanları, esas olarak eğitimlerini aldıkları alanda hastalara faydalı olabilmektedir. Anestezi teknikerliği, hemşirelik, paramediklik, diyaliz gibi meslek grupları aynı çatı altında, farklı amaçlara hizmet eden, kendi alanında profesyonel mesleklerdir. Ambulansta anestezi teknikeri bulunmak zorunda olmadığı gibi, anestezide de bir acil tıp teknisyeninin çalışması kabul edilemez bir durumdur.
Sağlık, insanların yaşamında bir baş karakterdir. Bunun hizmetini sunan bireyler de tam olarak yetişmiş donanımda ve yeterli mesleki huzurda olmalıdır. Tüm meslektaşlarım adına artık sorunlarımızın görmezden gelinmemesini rica ediyorum. Bu sektörde sadece doktorlar ve hemşireler değil, birçok sağlık meslek elemanı bulunmaktadır. Tüm bu meslek mensuplarının sorunları çözüme kavuşturulmak durumundadır.
Ahmet Emre Azaklı
Anestezi ve Reanimasyon Teknikeri
