Hekim Dışı Sağlık Personeli ?

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayımlanarak 01.10.2008 itibaren yürürlüğe giren SUT(Sağlık Uygulama Tebliğ) ile Sağlık sektörüne yönelik yeni açılımlar getirdi ve bu açılımlarla beraber çok duyduğumuz ama uygulamada ne ve nasıl dediğimiz bazı ifadeler yürürlüğe girdi.

Tebliğin katılım payları ile ilgili 6.3.2.4 Maddesinde geçen Vücut içi tıbbi malzemeler için kullanılan “Hayatı öneme haiz” gibi Fizik Tedavi Uygulamalarının nasıl ve hangi koşullarda yapılacağını anlattığı 19.7.1 maddesinin (2) bendi içerisinde geçen “Hekim dışı sağlık personeli” ifadesinin nasıl uygulanacağı düşünülmeye başlandı.  

Özellikle bazı branşlarla ilgili bu kapsama girer mi sorularına maruz kalmamız sonucu “Hekim dışı sağlık personeli” ifadesi için sizlere yardımcı olabileceğini düşündüğüm bir araştırma yaptım ve bu ifade altında hangi unvanların bu kapsama girebileceği ile ilgili önemli sonuçlara ulaştım. Bana gelen iki soru ile başlayarak bu ifadeye dahil olabilecek unvanlara bir göz atalım.

Soru : Anestezi Teknikeri – Teknisyeni FTR Merkezinde çalışabilir mi?

Anestezi Teknikeri-Teknisyeni;
TANIM
Anestezi teknikeri; her türlü ameliyatta hastanın uyutulması ile ilgili tıbbi yöntemleri hekimin talimatına göre uygulayan, anestezi işlerinde hekime yardımcı olan sağlık meslek elemanıdır.
GÖREVLER
- Ameliyatlarda anestezi işlerinde doktorlara yardımcı olur,
- Ameliyatlarda hastanın uyutulması ile ilgili tıbbi yöntemleri hekimin kontrolünde uygular,
- Cerrahi vakalarda hastaya anestezi yönünden gerekli tüm yöntemleri uygular,
- Hastanın genel sağlık durumunu inceler,
- Hastanın yaşına, cinsiyetine, kilosuna, sağlık yapısına göre anestezi (narkoz) uygulayıp hastayı uyutur,
- Hastanın ameliyata hazır olduğunu doktora bildirir,
- Ameliyat boyunca hayati bulguları takip eder. Herhangi bir komplikasyon durumunda doktorla birlikte müdahale eder,
- Hastanın uyanmasına nezaret eder. Uyandırma sırasında hastanın genel sağlık durumunu kontrol eder.
 
Yorum:  4-b kapsamında alınan bir Anestezi teknikerinin (veya Teknisyeni)  ilgili yukarıdaki tanım ve görevler nedeni ile ve aşağıdaki Hizmet Sözleşmesine atfen, farklı bir görevlendirme yapıldığı için bir çok dava açılmış ve bu davalar sonucu görevine paralel olmayan hizmet sözleşmesinde belirtilmedikçe aksi bir görevde çalıştırılamaz kararı çıkmıştır.  Bu nedenle FTR Merkezleri ya da Özel Sağlık Kuruluşlarındaki FTR Bölümlerinde görevlendirilecek hekim dışı sağlık personeli ile sözleşme yaparken bu durumu göz önünde bulundurmakta fayda olacaktır.
 
HİZMET SÖZLEŞMESİ 
 
Madde 6- Personel, sözleşmede belirtilen görev dışında başka bir işte çalıştırılamaz.
Maliye Bakanlığı tarafından birimler itibarıyla vize edilmiş pozisyonlarda istihdam edilecek personel; pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde sürekli olarak görevlendirilemez ve çalıştırılamaz. Ancak personel; deprem, yangın, su baskını, yer kayması, çığ ve benzeri afetler, sıkıyönetim, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hali ile yılda bir ayı geçmeyen mesleki hizmet içi eğitim çalışmaları esnasında, hemşireler diyaliz eğitimi amacıyla en fazla bir defa ve üç ayı geçmemek üzere pozisyonunun tahsis edildiği yer dışındaki birimlerde geçici olarak görevlendirilebilir. Mesleki hizmet içi eğitim mahiyetinde sayılabilecek kongre, konferans, seminer ve sempozyum gibi bilimsel içerikli etkinlikler için yapılacak geçici görevlendirmelerin süresi bir mali yılda 10 günü geçemez.

Soru: Diş Teknisyeni FTR Mrkezinde çalışabilir mi?

TANIM
Kaybedilmiş dişlerin ve fonksiyonlarının yeniden oluşturulmasını sağlamak amacıyla; diş hekimi tarafından planlanan tedavi şekline göre çene ve yüz bölgesine uygulanan hareketli ve sabit diş ve çene protezlerinin laboratuvar çalışmalarını yapan veya yapılmasını sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Diş Protez Teknikerleri/Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerleri, diş hekiminin oluşturduğu tedavi planına göre aşağıdaki laboratuar uygulamalarını yapar veya yaptırır.
- Diş hekimince alınan ağız ölçülerinden model hazırlar,
- Hazırlanan modeller üzerinde; sabit ve hareketli bölümlü protezlerin şekillendirilmesini, döküm yöntemiyle çoğaltılmasını, bunlara tesviye ve cila ile estetik görünüm vererek ağızda kullanılmaya uygun hale getirilmesini sağlar,
- Diş hekiminin tam dişsiz veya yarı dişli iken aldığı ağız ölçülerine uygun, hareketli tam ve bölümlü protezlerin hazırlanmasında, diş dizimi, mum modelaj ve akrilik işlemlerinin yapılmasında görev alır,
- Çatlayan ve kırılan protezlerin tamirini yapar,
- Diş hekiminin uyguladığı tedavi süreci boyunca planladığı hareketli ortodontik apareyleri hazırlar.
- Kullandığı aletlerin bakımı ve basit onarımını yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Elektrikli aletler; Tur motoru, mikromotor, alçı kesme motoru, cila motoru, vibratör, kumlama cihazı, döküm potası, parelelometre,
El aletleri; Çeşitli boy ve şekillerde ateş spatülleri, modelaj spatülleri, bol kabı, bol kaşığı, alçı bıçağı, alçı makası, alçı kesme testeresi, farklı amaçlar için kullanılan makas ve pens çeşitleri,
Protezlerin hazırlanmasında kullanılan maddeler; Alçı, silikon, revetman, pomza, döküm maddeleri (değerli değersiz metal alaşımları), akrilikler (takma dişlerin yapıştırıldığı malzeme), seramik tozları, modelaj mumları, okluzar ve ispirto ocağı gibi malzemeler.
 
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Diş protez teknikeri/ağız ve diş sağlığı teknikeri olmak isteyenlerin;
- Temel bilimlere ilgi duyan,
- Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme ve bunu elindeki malzemeye aktarabilme gücüne sahip,
- El ve parmak becerisi olan ve bu organları ile çalışmasına engel olacak özürü olmayan,
- Renkleri ayırdedebilen ve ayrıntılara dikkat eden,
- Estetik anlayış ve görüşü gelişmiş,
- Sorumluluk sahibi ve grup çalışmaları yapabilecek
kimseler olmaları gerekir.
Kimyasal madde ve toz alerjisi olanlar bu mesleği yaparken zorlanabilirler. 

Yorum: Diş teknikeri ve teknisyenleri de Hekim dışı sağlık personeli olarak nitelendirilmekle beraber tıbbi cihaz kullanım beceri ve yatkınlığı ile el beceri yatkınlığı yüksek olan ve Fizyoterapistler ile paralel benzerlikler gösteren özelliklerde meslek grubudur...Tek farkı Fizyoterapistler gibi hasta ile yüz yüze değil bir laboratuar teknisyeni (Lab.Tek.de Hekim Dışı Sağ.Per.olarak tanımlanmaktadır) gibi laboratuar ortamında arka planda görevlidir..

4924 Sayılı Kanun kapsamında Sağlık Bakanlığı bünyesinde Sağlık Personeli olarak nitelendirilerek çalıştırılan sözleşmeli sağlık personeli olarak nitelendirilen unvanlar aşağıdadır;

Sağlık Bakanlığı’nda 4924 Kapsamında çalışan personel sayısı ve unvanları:

Dikkat edecek olursanız 4924 Sayılı kanunla Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalışan ve  4924 Sayılı kanunla sabit sağlık memuru personeli sınıflandırılmasında "Tıbbi Sekreter" bile mevcuttur.

Son olarak 657 DMK :

Madde 36- (Değişik: 30.5.1974- KHK 12/1 md.; değiştirilerek kabul: 15.5.1975- 1897/1 md.) Bu Kanuna tabi kurumlarda çalıştırılan memurların sınıfları aşağıda gösterilmiştir.
 
III- SAĞLIK HİZMETLERİ VE YARDIMCI SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI:
 
Bu sınıf, sağlık hizmetlerinde (Hayvan sağlığı dahil) mesleki eğitim görerek yetişmiş olan tabip, diş tabibi, eczacı, veteriner hekim gibi memurlar ile bu hizmet sahasında çalışan yüksek öğrenim görmüş fizikoterapist, tıp teknoloğu, ebe, hemşire, sağlık memuru, sosyal hizmetler mütehassısı, biyolog, psikolog, diyetçi, sağlık mühendisi, sağlık fizikçisi, sağlık idarecisi ile ebe ve hemşire, hemşire yardımcısı, (Fizik tedavi, laboratuvar, eczacı, diş anestezi, röntgen teknisyenleri ve yardımcıları, çevre sağlığı ve toplum sağlığı teknisyeni dahil) sağlık savaş memuru, hayvan sağlık memuru ve benzeri sağlık personelini kapsar.
(Ek paragraf: 10/7/2003 - 4924/11 md.) Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetler, lüzumu halinde bedeli döner sermaye gelirlerinden ödenmek kaydıyla, Bakanlıkça tespit edilecek esas ve usullere göre hizmet satın alınması yoluyla gördürülebilir.  

Görüldüğü üzere Devlet eli ile (Sağlık Bakanlığına bağlı veya Kamuda görevli) Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı (ya da Hekim Dışı Sağlık Per.) başlığı altında (Hayvan sağlığı dahil denerek)" mesleki eğitim görerek yetişmiş olan tabip, diş tabibi, eczacı, veteriner hekim gibi memurlar ile bu hizmet sahasında çalışan yüksek öğrenim görmüş fizikoterapist, tıp teknoloğu, ebe, hemşire, sağlık memuru, sosyal hizmetler mütehassısı, biyolog, psikolog, diyetçi, sağlık mühendisi, sağlık fizikçisi, sağlık idarecisi ile ebe ve hemşire, hemşire yardımcısı, (Fizik tedavi, laboratuvar, eczacı, diş anestezi, röntgen teknisyenleri ve yardımcıları, çevre sağlığı ve toplum sağlığı teknisyeni dahil) sağlık savaş memuru, hayvan sağlık memuru ve benzeri sağlık personelini kapsar"  denmektedir. 

Uygulama ve Yorum Sizlerindir. 

Mennan ZİNAL
SGKFORUM Administrator