OKAN GÜRAY BÜLBÜL
İşsizlik sigortası, belirli nedenlerle işinden ayrılmış kişilerin kaybını önlemek için dizayn edilmiş bir sigorta kolu. Uygulamanın başladığı tarihten bu yana geçen 15 yılda işsizlik sigortasından 3 milyon 420 bin 846 kişi yararlanmış. Bu kişilere toplamda 7,5 milyar liraya yakın ödeme yapılmış. Ocak 2014 itibarıyla 2 milyon 841 bin işsizden yalnızca 260 bin 878'i işsizlik parası alabiliyor. Bu da yalnızca 10 işsizden birisinin bu parayı alabildiği anlamına geliyor.
İSTİFA EDERSEN OLMAZ
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için son 3 yıl içerisinde en az 20 ay prim ödemiş olmak gerekiyor. Bunun yanında son 3 ay içerisinde bir tek gün bile prim ödemesinde aksama olmaması gerekiyor. Bu iki koşulun bir arada sağlanması gerekliliği çoğu zaman işsizlerin işsizlik maaşı almasına engel oluyor. Bunun yanında her iki koşulu sağlayan işçi yalnızca 6 ay işsizlik sigortasından yararlanabiliyor. Son 3 yılda 30 ay prim ödeyen 8 ay, son 3 yılın tamamında sigortalı olan işçi ise 10 ay işsizlik parası alabiliyor. Diğer yandan işsizlik sigortasından yararlanmak için işten kendi isteğiyle ayrılmamış olmak şartı var. Yani karşılıklı anlaşmayla iş sözleşmesini fesheden işçiler işsizlik sigortasından yararlanamıyor.
ÇOCUKLARI YARARLANIYOR
İşsizlik sigortasından sağlanan tek yardım işsizlik parası değil. İşsizlik sigortasından yararlanan işçiye işsizlik parası ödenmesinin yanında, yeni iş bulma konusunda destek sağlanıyor, eğitimler veriliyor ve belki de en önemlisi işsizin genel sağlık sigortası primleri ödeniyor. Ayrıca işsiz kalan kişi adına ödenen genel sağlık sigortası primleri, bu kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin de sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlıyor. Yani işsizlik sigortasından maaş alan bir babanın bakmakla yükümlü olduğu çocukları ve eşi de sağlık hizmetlerinden prim ödemeksizin yararlanabiliyor.
NORMALDE EN FAZLA 100 GÜN
İşsiz kalan kişi, son bir yılda 90 gün kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenmişse işsiz kaldıktan sonra 100 gün, bu şart yoksa 10 gün GSS primi ödemeden yararlanabiliyor. Ancak sürenin sonunda hala iş bulamamışsa ve bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi değilse gelir testi yaptırmak zorunda.
FONDA 75 MİLYAR LİRA BİRİKTİ
İşsizlik sigortası fonunda mayıs ayı itibarıyla 74,5 milyar TL para bulunuyor. Bunun daha çok işsiz için kullanılması yerinde olacaktır. İşsiz kalan kişiler için işsizlik sigortasından yararlanma kriterlerinin hafifletilmesi, işsiz kalan kişilere hem gelir desteği sağlayacak. hem de genel sağlık sigortası primi ödemekten kurtaracaktır.
SÜRE 10 AYA KADAR ÇIKIYOR
2014 yılının ilk altı ayı için geliri 357 TL'nin altında olanların primleri devlet tarafından ödeniyor. 357 TL ve üzerinde olanlar 42,84 TL, 1.071 TL ve üzerinde olanlar 128,52 TL, 2.142 TL ve üzerinde olanlar ise 257,04 TL ödemek zorunda. İşsizlik sigortasından en kısa yararlanan bile 6 primi ödemiyor. Bu süre 10 aya kadar uzayabiliyor.
