Sağlıktaki katılım payı uygulamasına ilişkin sorunlar bitmek bilmiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK), muayene katılım paylarını geriye dönük olarak tahsil etmesi, büyük bir karmaşaya yol açtı.
Katılım payı tahsilatıyla görevlendirilen eczaneler, alınan parayı vatandaşa izah etmekte zorlanıyor. Eczaneye gittiklerinde 100 TL'ye kadar muayene katılım payı ile karşılaşan vatandaşlar, tepkilerini eczacılara yansıtıyor.
Gereksiz yere hastanelere gidilmesini önlemek ve devletin üstündeki sosyal güvenlik yükünü bir ölçüde de olsa azaltmak amacıyla getirilen muayene katılım payı uygulaması, peş peşe yapılan değişiklikler sebebiyle bir türlü oturmadı. Geçen yıl 1 Ekim'de yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformuyla devlet hastanelerine gidenlerden 3, üniversite hastanelerine gidenlerden 6, özel hastaneleri tercih edenlerden de 10 TL muayene katılım payı alınması kararlaştırılmıştı. 2009 Nisan'da ise Danıştay, farklı katılım payı uygulamasının tebliğe dayandığı gerekçesiyle düzenlemeyi iptal etmişti. Bunun üzerine SGK, bir genelge yayımlayarak katılım paylarını bütün sağlık kuruluşlarında 2 TL'ye çekti. Daha sonra katılım payları yeniden zamlandı. 1 Ekim 2009 tarihinden itibaren geçerli olan düzenlemeyle katılım payları özel hastanelerde 15, devlette ise 8 liraya çıkarıldı. Ancak özel hastaneler 12, kamu sağlık kuruluşları ise 5 lira katılım payı alıyor. Kalan 3'er lirası ilaç alımı sırasında eczanelere ödeniyor. Yeni uygulama ile ilaç yazdırmayan hastalar ise 3 lira eksik katılım payı veriyor. Öte yandan yeni düzenleme ile daha önce katılım payı alınmayan sağlık ocaklarında da eğer ilaç yazdırılırsa hastadan eczaneler aracılığıyla 3 lira para alınıyor.
Uygulama 1 Ekim'de başlamasına rağmen SGK, hazirana kadar olan katılım paylarını geriye dönük olarak almaya başladı. Bu durumun gerekçesi ise Danıştay'ın iptalinin ardından 2 TL'ye düşürülen katılım paylarının 1 Ekim'e kadar tahsil edilmemesi. 2 Haziran'da bir genelge yayımlayarak katılım paylarını 2 TL'ye çeken SGK, 4 ay boyunca bu paraları tahsil etmedi. Böylece kurum kendi genelgesini uygulamamış oldu. Gelinen noktada ise fatura vatandaşa çıkarıldı. İlaç almak için eczaneye giden vatandaş, yüklü katılım payları ile karşılaşıyor. 4 aylık katılım payları toplu olarak tahsil ediliyor. Yüklü fatura ile karşılaşan vatandaşa SGK tarafından taksit seçeneği de sunuluyor. Buna göre geriye dönük ödemeler, 2 taksit şeklinde ödenebiliyor.
Eczacılar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından katılım paylarını tahsil etmek zorunda bırakılmalarına tepki gösteriyor. Eczaneler, vatandaştan alınan katılım paylarını SGK'ya aktarıyor. Ancak çoğunlukla vatandaşlar, bu paranın eczanelere kaldığını düşünüyor. Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu ile eczaneler arasında geçen yılın başlarında imzalanan protokolle özel hastanelerin aldığı katılım paylarının eczaneler yerine hastane tarafından tahsiline karar verilmişti.
Ancak geriye dönük tahsilatlarda vatandaşın özelde yaptırdığı tedavinin katılım payları da eczaneler tarafından alınıyor. Katılım payı uygulamasına en fazla tepki gösteren kesimlerden biri de özel hastaneler. Özel hastane sahipleri ve işletmecileri, hasta sayılarının azalacağı gerekçesiyle yüksek katılım paylarına karşı çıkıyor.
Devlet 1,5 milyar TL gelir bekliyor
Devlet, katılım payı uygulamasıyla önemli bir gelir elde etmeyi amaçlıyor. Uygulama ile yıllık yaklaşık 1,5 milyar TL gelir bekleniyor. Böylece yılda 30 milyar lirayı aşan sağlık giderlerinin bir bölümü vatandaşa fatura edilmiş olacak. Ayrıca caydırıcı unsur olarak görülen katılım payının, hastanelere gidişleri de azaltacağı öngörülüyor. Öte yandan katılım payı uygulamasının iptali için çok sayıda dava açılıyor. Çeşitli kuruluşlar, uygulamanın iptali için peş peşe dava açıyor. Yeni bir iptal kararı çıkması halinde sistem, içinden çıkılmaz bir hal alacak.
ZAMAN
