Genellikle dış etkenlerden dolayı oluşan ideal beden algısının insanların kendi bedenlerini beğenmemesine sebep olduğunu aktaran Prof. Dr. Fatih Doğan, "Olumlu vücut imajı bedenini sevmeyle ilgiliyken, olumsuz vücut imajı memnuniyetsizlikle ilgilidir. Birçok insanın vücut imajı hakkında endişeleri vardır. Bu endişeler genellikle ağırlık, cilt, saç veya belirli bir vücut bölümünün şekli veya boyutuna odaklanır. Ancak olumsuz vücut algısı olan hastaların memnuniyetsizliği estetik ameliyatı sonrası da devam edebilir" diyerek olumlu vücut imajı için önerilerde bulundu.
Her kültürde insan vücudunun görünüşü ve imajı ile nasıl meşgul olunduğuna dair örnekler bulmak kolaydır. Sadece bir gazete bayisindeki fitness ve sağlık dergilerine ya da kitapçılardaki sağlık bölümüne göz atıldığında ideal vücut ölçülerine sahip insanların resimleri tüm çekiciliği ile önünüzde yer alacaktır. İnsanların aynaya baktığında gördüğü ile hayalindeki vücut algısı ise birbirinden farklıdır. Aynadaki görüntümüz gerçeğin yalın hali iken, düşüncelerimizdeki bedenimiz hiper-ideal bir görüntüdür. Son yüzyılda algı ve gerçeğin vücudu ile ilgili sayısız araştırma yapıldığını söyleyen Medicana Ataşehir Hastanesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Fatih Doğan, "Bunların hemen hepsi olumsuz vücut imajının insan yaşamı üzerine etkileri, sebep olduğu davranış bozuklukları ve yeme alışkanlıkları üzerindeki değişiklikler ile ilgilidir" dedi.
Kozmetik cerrahi ve kozmetik uygulamaların sayısının tüm dünyada her gün giderek arttığını vurgulayan Prof. Dr. Doğan "Olumlu vücut imajı bedenini sevmeyle ilgiliyken, olumsuz vücut imajı memnuniyetsizlikle ilgilidir. Estetik cerrahi hekimleri kozmetik işlemleri yaptıran hastaların beklentilerini ölçerken, olumsuz vücut imajının olup olmadığı ya da boyutunu değerlendirerek işlem kararı almaya çalışırlar. Birçok insanın vücut imajı hakkında endişeleri vardır. Bu endişeler genellikle ağırlık, cilt, saç veya belirli bir vücut bölümünün şekli veya boyutuna odaklanır. Ancak olumsuz vücut algısı olan hastaların memnuniyetsizliği ameliyat sonrası devam edebilir. Bu nedenle hastanın beklentisini ölçmek ve yapılan işlemler ile beklentinin karşılanıp karşılanamayacağını değerlendirmek gerekir" dedi.
"Tarih boyunca insanlar, insan vücudunun güzelliğine önem vermişlerdir" diyen Prof. Dr. Doğan, "Toplum, medya, sosyal medya ve popüler kültür genellikle bu görüşleri şekillendirir ve bu kişinin kendi vücudunu nasıl gördüğünü etkileyebilir. Ancak, popüler standartlar her zaman yardımcı olmaz. Görsel medya ve sosyal medyanın sürekli aşırı idealize edilmiş fotoğrafları, insanların bedenleri hakkında rahatsızlık hissetmelerine neden olur. Ayrıca iş, sosyal yaşam ve hayatın diğer yönlerini de etkileyebilir" diye konuştu.
Olumlu vücut imajı nedir?
Olumlu vücut imajına sahip kişinin vücudunun nasıl göründüğü ve nasıl hissettiği ile ilgili sağlıklı bir bağlantı kuracağını belirten Prof. Dr. Doğan, "Olumlu bir vücut imajına sahip olmak için vücudu olduğu gibi kabul etmek ve takdir etmek, geniş bir güzellik anlayışına sahip olmak, vücuda sağlıklı ve tatmin edici hissettirecek şekilde bakım yapmak ve sosyal medya veya toplumsal mesajlardan bağımsız olarak vücut ile iyi bir ilişki kurmaya çalışmak gerekir. Olumlu bir vücut imajına sahip olmak, zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı olmayı gerektirir. Olumlu vücut imajına sahip insanlara yapılacak kozmetik işlemler daha gerçekçi ve hasta-hekim arasındaki iletişimde daha anlaşılır olacağı aşikardır. Hastanın beklentisinin cerrahi olanakların sınırları içerisinde olması, işlemin sonuçlarının güvenilir ve başarılı olmasını sağlayacaktır" diye konuştu.
"Medya, akranlar ve aile üyeleri vücut imajı oluşumunu etkileyebilir"
Olumsuz vücut imajına sahip kişilerin vücudundan ve görünüşünden memnun olmadığını söyleyen Prof. Dr. Fatih Doğan, "Olumsuz vücut imajına sahip kişiler; kendilerini başkalarıyla kıyaslar ve bunu yaparken kendilerini yetersiz hisseder. Vücutlarını izlemek zorunda hissederler (sık sık ölçerler, tartılırlar veya aynaya bakarlar), vücutlarından utanırlar, rahatsız olurlar veya garip hissederler ve vücutlarının bazı kısımlarını çarpık bir şekilde görürler. Bazen olumsuz vücut imajına sahip olmak, depresyon gibi akıl sağlığı hastalığının gelişmesine katkıda bulunabilir. Bu kişiler ayrıca gereksiz ameliyatlar, güvenli olmayan kilo verme alışkanlıkları veya kas inşa etmek için uygunsuz hormon kullanımı peşinde koşabilir. Araştırmalara göre yeme bozuklukları ve olumsuz vücut imajı arasında güçlü bir bağlantı vardır. Bazen vücut dismorfik bozukluğu ile ilişkili olabilir. Bu kişiler vücudunun bir bölümünü veya tamamını olumsuz bir şekilde görür. Örneğin hastanın burnu normal olduğu halde büyüklüğünü "düzeltmek" için estetik ameliyat isteyebilirler. Medya, akranlar ve aile üyeleri, kişinin vücut imajı oluşumunu etkileyebilir. Bu gruplar insanları küçük yaşlardan itibaren ideal bir vücudun var olduğuna inanmaya teşvik edebilirler. Görüntü, genellikle doğal olmayan bir görüntüdür. Moda ve güzellik endüstrisi, ürünler ve reklamlar ile çok sınırlı bir vücut tipi yelpazesini arzu edilir olarak tanıttığında, sağlıksız bir örnek oluşturur. Okulda, işte veya toplumda günlük mikro saldırganlıklara maruz kalmak, insanların kendilerini tanıyamadıkları veya bir şekilde eksik oldukları hissine neden olur. Tüm bu sayılan ve daha birçok etken olumsuz vücut imajı oluşumuna neden olur. Olumsuz vücut imajına sahip hastalar bazen aynı vücut bölgesinde defalarca ameliyat olabilirler. Kozmetik cerrahi açısından ne kadar başarılı bir ameliyat olursa olsun hasta için tatmin edici sonuç elde edilemez" ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Fatih Doğan, olumlu vücut imajı için ise altın önerileri şu şekilde sıraladı:
"- Pozitif bakış açısına sahip insanlarla zaman geçirin
- Kendi kendinize olumlu konuşma pratiği yapın. Örneğin, "Kollarım çok büyük" yerine "Kollarım güçlü" deyin
- Kendinizi içinde iyi hissettiğiniz rahat kıyafetler giyin
- Güzelliğin sadece görünüşten ibaret olmadığını unutmayın
- Gülmek, dans etmek ve üretmek gibi vücudunuzun yapabildiklerini takdir edin
- Size farklı olmanız gerektiğini hissettiren medya mesajlarını ve görselleri aktif olarak eleştirin
- Kendinizi kusurlu bir vücut parçası olarak değil, bütün bir insan olarak görün
- Saçını kestirmek gibi vücudun için güzel bir şey yap"
