Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Öğretim Üyesi ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Zeynep Zeren Uçar, bir gece az uyumanın bile bağışıklık sisteminin görünmeyen çabuk iyileştirme gücünün korumasını etkileyeceğini ve vücudun savunmasız kalacağını bildirdi.
Türk Uyku Tıbbı Derneği (TUTD) Yönetim Kurulu Üyesi de olan Uçar, yaptığı yazılı açıklamada, rutin olarak 6-7 saatin altında uyumanın bağışıklık sistemine ciddi zararlar verdiğini, 7-8 saat uyumanın ise enfeksiyonlardan koruduğunu ve çabuk iyileşmeyi sağladığını aktardı.
Uyku ve bağışıklık sistemi arasında yakın bir ilişki olduğunu vurgulayan Uçar, uyku yeterli alınmadığında bağışıklık sistemi zayıfladığı için daha kolay ve sık hasta olunduğunu, hastayken de uyumanın iyileşmeye yardımcı olduğunu kaydetti.
Uçar, uyku sırasında, virüs gibi enfeksiyona yol açan organizmalar ile yabancı ya da zararlı maddelerin vücuttan atılması için gereken bağışıklık sistemi savaşçı hücrelerinin oluştuğunu belirterek, şöyle devam etti:
"Hayatımızın 3'te 1'ini yani 25-30 yılını geçirdiğimiz uyku pasif bir süreç değildir, bizi hayatımızın 3'te 2'sini geçirdiğimiz günlük yaşamımıza hazırlar. Hastalandığımızda bağışıklık sistemimiz TNF, IL-1 ve PGD2 gibi maddeler yardımıyla enfeksiyon ajanlarıyla savaşmak için gerekli silahları yani doğal öldürücü hücreler gibi bağışıklık hücrelerini temin etmek için uyku sistemimizi uyarır. Yalnız 1 gece az uyumak bile bağışıklık sistemimizin görünmeyen çabuk iyileştirme gücünün korumasını ortadan kaldırır. Vücudumuz savunmasız kalır. 02.00-04.00 arası uyku hormonu melatoninin en fazla salgılandığı saatlerdir. Bu süre özellikle derin uykunun fazla olduğu, cilt hücresinden bağışıklık hücrelerine kadar tüm vücut hücrelerinin yenilendiği dönemdir. Melatonin vücudumuzdaki iltihabın giderilmesinde de rol oynar."
"Bir gecelik uykusuzluğun bile tamamen telafisi mümkün değil"
Doç. Dr. Zeynep Zeren Uçar, özellikle grip mevsimlerinde 7-8 saat uyumanın soğuk algınlığından korunmada oldukça etkili olduğunu belirtti.
Grip aşısının etkili olması için de aşı öncesi ve sonrası yeterli uyumanın önemli olduğuna dikkati çeken Uçar, şu bilgileri verdi:
"Aşıya iyi yanıt vermemiz, yeterli antikor üretimi ve grip virüsü vücuda girdiğinde hafıza hücrelerinin yeterli yanıt vermesiyle mümkündür. Bunun da iyi bir uykuyla gerçekleştiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. 2002'de yapılan bir çalışmada, bir grup sağlıklı insanın grip aşısı olmadan önce 6 gün boyunca 4 saat diğer grubun ise 7,5-8,5 saat uyumalarına izin verilmiş, sonra da aşıya yanıtlarına bakılmıştır. Daha fazla uyuyanlar aşıya yeterli antikor yanıtı verirken, az uyuyanların da ancak yarısı aşıya bağışıklık geliştirebilmiştir. Sonraki 2-3 hafta iyi uyumalarına izin verilse bile o bir haftayı telafi edememişlerdir. Hatta 1 yıl sonra dahi iyi uyuyanların bağışıklık yanıtına ulaşamamışlardır. Uyku sonradan yerine konulabilen bir süreç değildir. Bir gecelik uykusuzluğun bile tamamen telafisi mümkün değildir. Kovid-19 salgınına karşı güçlerimizden biri de en geç 23.00-24.00 gibi başlayan ve en az 7-8 saat süren yeterli bir uyku uyumaktır."
