Zehirli guatr, başka hastalıklarla karıştırılıyor

Halk arasında "zehirli guatr veya iç guatr" olarak bilinen hipertiroidi hastalığı, başka hastalık belirtileriyle karıştırılıyor. Bu nedenle hastalar direkt ilgisi olmayan birçok branşı gezdikten sonra ve genellikle teşhiste gecikmiş olarak ilgili doktora başvuruyor. Hastalığın belirtileri arasında çarpıntı, terleme, titreme, saç dökülmesi, sinirlilik, heyecan ve duygusallık yer alıyor.

Tiroit bezi çene altı, boyun ön bölgesinde yer alan çok önemli bir organımızdır. Salgıladığı tiroksin isimli hormonla vücudumuzun birçok fonksiyonunun sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Bu hormonun salgılanmasındaki herhangi bir bozukluk, vücuttaki tüm sistemleri etkileyerek önemli sağlık problemlerine neden olmaktadır. Kabızlıktan kısırlığa, adet düzensizliğinden obeziteye kadar birçok rahatsızlığa, çarpıntı, terleme, sinirlilik, heyecan, titreme gibi birçok şikayete neden olabilmektedir. Örneğin kilo fazlalığı sorunu olan hastaların dörtte birinde nedenin aslında altta yatan tiroit hormon yetmezliği olduğu tespit edilmiştir. Detaylı ve dikkatli inceleme ve araştırmalar sonrasında birçok hastalık ve şikayetin sebebinin tiroit bezi rahatsızlıkları olduğu ortaya çıkmaktadır. Halk arasında "zehirli guatr veya iç guatr" olarak bilinen hipertiroidi hastaları, ülkemizde direkt ilgisi olmayan birçok branşı gezdikten sonra ve genellikle teşhiste gecikilerek tanınabilmektedirler.

Tiroit bezi hormonu 'tiroksin'in fazla salgılandığı durumlarda halk arasında "zehirli guatr" veya "iç guatr" olarak bilinen hipertiroidi ortaya çıkar. Az salgılandığı, yetmezlik durumlarında ise genel olarak "guatr" diye adlandırılan hipotiroidi hastalığı söz konusudur.

Hipertiroidi (zehirli guatr) tiroit hormonu olan tiroksinin fazla salgılandığı veya kanda yüksek miktarlarda bulunduğu klinik durumun adıdır. Belirtileri şunlardır:

Çarpıntı: Tiroit hormonunun temel görevi vücut metabolizmasının ayarlanmasıdır. Vücut metabolizmasının en önemli göstergelerinden biri olan kalp hızını bu hormon ayarlar. Bu hormonun fazla salgılanması, kalp atım sayısının artmasına (taşikardi) ve ritmin bozulmasına (aritmi) neden olmaktadır. Hastalarda çarpıntı olarak ifade edilen bu bulgu, psikolojik kaynaklı rahatsızlıklar ile çok karışmaktadır. Çarpıntı emosyonel faktörlere bağlı olarak, yani stres, depresyon gibi durumlarda ortaya çıkan şikâyetlerdendir. Bu gibi durumlarda genellikle klinik olarak çarpıntıdan ziyade çarpıntı hissi söz konusudur. Yani hasta çarpıntıdan şikâyet etmesine rağmen nabzı basitçe sayıldığında normal yani yaşa göre değişiklik göstermekle birlikte ortalama 70-90 arası bulunmaktadır. Oysa 'hipertiroidi'de nabız hemen daima 100 ve üzerindedir. Günlük streslerle ilgili bir seyir göstermez. Tiroit hastalığı ile ilgili tedaviye başlar başlamaz ritm hızla düzelir ve hastanın bu şikâyeti geçer. Böyle hastaların birçoğunun uzun süreler ritm düzenleyici veya antidepresan tedavi aldıkları ve şikâyetlerinin geçmediğine sıkça rastlanmaktadır. Dolayısıyla çarpıntı şikâyeti olan hastalarda tiroit hastalığı akla gelmeli, hipertiroidinin diğer belirtileri sorgulanarak ve gerekli tetkikler yapılarak mutlaka ayırt edilmelidir.

Terleme: Bu hastalarda yüksek metabolizma hızına bağlı olarak ortaya çıkan diğer bir sık belirti terlemedir. Çarpıntıda olduğu gibi terleme de psikolojik faktörlerle ilgili değildir. Tiroksin hormonunun çok yükseldiği durumlarda sıcak basmaları, fenalık ve baygınlığa dönüşebilir. Normal sıcaklıklarda bile böyle hastaları sıcak bastığını ve soğuğu tercih ettiklerini sıklıkla müşahede ederiz. Bu problemler en sık menopoz dönemine yakın olan bayanların sıcak basmaları ve psikiatrik rahatsızlıklarla karışmaktadır. Çok terleyen ve sıcağı sevmeyip, sıklıkla sıcak basmalarından yakınan yakınlarımızda özellikle kilo fazlalığı problemi yoksa hipertirodi hastalığı akla gelmelidir.

Sinirlilik, aşırı heyecan ve duygusallık: Yüksek tiroit hormon seviyesi hastanın ruhsal durumunu olumsuz etkilemektedir. Sinirli, çabuk parlayan, çevresindekileri kolayca kırıp sonradan pişman olan kırılgan bir ruh hali hakimdir.

Kilo kaybı ve zayıflama: Hipertiroidi hastaları genellikle zayıf olup çok yemelerine rağmen kilo alamamaktan şikâyetçidirler.

Titreme: Genellikle ellerde meydana gelen bu belirti, titreme yapan diğer psikiatrik ve norolojik hastalıklardan ayırt edilmelidir. Çoğunlukla gençlerde meydana gelmesi, hareket ederken geçmemesi, dış faktörlerle ilişkisi olmaması, hipertiroidi düşündüren belirtilerdir.

Saç dökülmesi: Tiroksin hormonunun normal seviyede olmaması özellikle düşük olması saçların zayıflamasına sebep olmaktadır. Saç dökülmesi, hormonun yüksek olması durumunda yani hipertiroidi'de sıklıkla karşılaştığımız bir sorundur. Tiroit hastalığının tedavi edilmesi ile saçların da tekrar kuvvetlenip çıktığı görülmektedir.