Gebelik süresince annede bir takım fiziksel ve hormonal değişiklikler meydana gelmektedir. Gebelikteki başlıca değişiklikler bulantı, kusma, diş eti hassasiyeti, göğüslerde değişiklik, ilk ve son aylarda sık idrara çıkma, cilt problemleri, kalsiyum depolarında azalma, demir eksikliğine bağlı anemi, tansiyon yüksekliği veya düşmesi, kan şekeri yüksekliği veya düşmesi, kilo artışı görülmektedir.
Çeşitli nedenlerden dolayı gebelik süresi kısalabilir veya uzayabilir. Gebelikte annede veya bebekte çeşitli anaboliler görülebilmektedir. Bu anaboliler annenin yaşı, kronik hastalık durumu, vitamin-mineral eksikliği, stres, beslenme, sigara kullanımı, anne vücut ağırlığı, genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklanabilmektedir.
Gebelikte en önemli faktörlerden birisi beslenmedir. Anne ve bebeğin gelişimi ve sağlığın korunabilmesi için beslenme hem annenin hem de bebeğin ağırlık kazanımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi sonucu bebekte mental ve fiziksel gelişim problemleri meydana gelebilmektedir.
Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalıdır ve Neler Yenmelidir?
Gebelikte annenin vücut ağırlığı ve ağırlık kazanımı bebeğin sağlıklı gelişim göstermesi açısından önemlilik arz etmektedir. Ağırlık kazanımı fetüs, plasenta (600 gram), amnios sıvı (800 gram), kan hacmi ve ekstrasellüler sıvı artışı, uterus (900 gram) ve meme bezleri (400 gram) annenin yağ depolarını etkilemektedir.
Gebelik öncesi beden kütle indeksi bebeğin gelişimi açısından değerlendirilerek kazanılması gereken ağırlık aralığı tabloda verilmiştir. Kazanılması gereken ağırlığa göre günlük alınması gereken besin enerji miktarı belirlenir ve anne ve bebeğin sağlıklı gelişimine katlı sağlanır.
Gebelikte ekstra enerji ihtiyacı ilk üç ayda ortalama 340 kkal ve sonraki aylarda 452 kkal’dir.
Hamilelikte Beslenme ve Örnek Hamile Diyeti Listesine buradan ulaşabilirsiniz:
https://aysetugbasengel.com/hamilelikte-beslenme-programi-hamile-diyeti/
Beslenme;
- Öğün atlamadan az az sık sık beslenme gerekir.
- Yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra besinlerde çeşitlilikte sağlanmalıdır.
- Süt ve süt ürünleri; protein ve kalsiyum yönünden zengindir. Annenin kemik ve diş yapısının korunmasını sağlarken bebeğin iskelet sistemi gelişimi için tüketimi önemlidir.
- Et ve et ürünleri ve kuru baklagiller; Protein, demir, B vitaminleri ve çinko minerali yönünden zengindir.
- Ekmek ve tahıllar; Vücut için gerekli temel enerji kaynaklarıdır.
- Sebze ve meyveler; A ve C vitamini yönünden zengindirler. C vitamininden zengin sebzeler maydanoz, kıvırcık, lahana, biber, domates, karnabahar, meyveler, kuşburnu, portakal, mandalina, elma, şeftali ve taze meyve suları tüketilmelidir.
- Kuru meyveler ve kuru yemişler; Enerji kaynağıdır. Demir ve kalsiyum yönünden zengindirler.
- Su; Günlük en az 2.5-3 litre (10-15 su bardağı) su tüketimi önerilmektedir.
- İyotlu tuz tüketimi önerilmektedir.
- Bulantı ve kusmaları azaltmak için, katı ve sıvı yiyecekler birlikte tüketilmemesi, ılık yiyeceklerin tüketilmemesi, yemekten hemen sonra uzanılmaması önerilmektedir.
- Demir eksikliği sonucu meydana gelen anemi için öneriler doğrultusunda takviye alınmalı ve demir içeriği yüksek et, kuru baklagil, tahin, pekmez, kuru üzüm tüketimi önerilmektedir.
- Gebelik öncesi gerekli laboratuvar bulgularının yaptırılması gerekmektedir. Folik asit eksikliği durumunda gebelikten 12 hafta önce takviye olarak alınması gerekmektedir.
- B gurubu vitaminlerin bebeğin fiziksel ve mental gelişimi için önemlidir. Sinir sisteminin yapısında yer almaktadır. Eksikliğinde takviye olarak alınması önerilmektedir. B grubu vitaminleri, et ve et ürünlerinde, kuru baklagillerde ve tahıllarda yüksek miktarda bulunmaktadır.
- Gebelik süresince günlük 10-15 dakika hafif egzersiz yapılması önerilmektedir. Herhangi bir rahatsızlık durumunda egzersize ara verilmeli veya bırakılmalıdır.
- Gebelikte tansiyonun sık sık ölçtürülmesi önerilmektedir. Gebelikten dolayı kan basıncında artış görülebilmektedir.
- Gebelikte kan şekeri sık sık ölçtürülmesi önerilmektedir. Gebeliğe bağlı diyabet veya diyabetik bireylerin gebeliğinde karbonhidrat tüketimi takip edilmelidir.
- Konstipasyon (kabızlık) problemleri yaşamamak için lif/posa içeriği yüksek besin tüketimi önerilmektedir.
Gebelikte Neler Yenmemelidir?
- Gebelikte sigara ve alkol tüketimi kesinlikle yasaktır.
- Çay ve kahve gibi kafein içeren içecek tüketimi kısıtlanmalı, gazlı ve şekerli hazır ürünler tüketilmemelidir.
- Büyük balık tüketimine dikkat edilmelidir. Civa içeriği fazla olan balıkların gebe kadını ve bebeği zehirleme ihtimali bulunmaktadır.
- Enfeksiyon riskine karışı;
- Çiğ sebze ve tüketilmemelidir.
- Çiğ süt ve süt ürünleri tüketilmemeli, pastörize ürünler kullanılmalıdır.
- İşlenmiş et ve et ürünleri tüketilmemelidir.
- Az pişmiş et ve yumurta tüketilmemelidir.
- Önerilmeden besin takviyesi veya bitkisel kaynaklı ürünler kullanılmamalıdır.
